Archive:Στατιστικές για το άσυλο

Στοιχεία εξαχθέντα στις 16 Μαρτίου 2020 και στις 26 Μαΐου 2020 (μέρη που αφορούν τις αιτήσεις από ασυνόδευτους ανηλίκους και τις αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου).

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση του άρθρου: Ιούλιος 2021.

This Statistics Explained article has been archived on 2 April 2021.

Highlights

Tweet

Το 2019, 612 700 αιτούντες άσυλο για πρώτη φορά υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας στα κράτη μέλη της ΕΕ-27.

Tweet

Σύριοι, Αφγανοί και Βενεζουελανοί οι κύριες ιθαγένειες των αιτούντων άσυλο στην ΕΕ-27 το 2019.

Tweet

Το 2019, 38 % των πρωτοβάθμιων αποφάσεων στην ΕΕ-27 για τη χορήγηση ασύλου είχε θετική έκβαση.

[[File:Asylum statistics_FP2020_interactive-EL.XLSX]]

Αριθμός αιτούντων άσυλο (πολίτες τρίτων χωρών), ΕΕ-27, 2008-2019

• (¹) 2008-2014: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την Κροατία.
• (²) 2008: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Κροατία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Φινλανδία. 2009: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κροατία,
• το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία και τη Φινλανδία. 2010: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Κροατία, το Λουξεμβούργο, την Ουγγαρία, την Αυστρία, τη Ρουμανία και τη Φινλανδία.
• 2011: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την Κροατία, την Ουγγαρία, την Αυστρία και τη Φινλανδία. 2012: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την Κροατία, την Ουγγαρία και την Αυστρία. 2013: Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για την Αυστρία.
• Πηγή: Eurostat (κωδικός διαδικτυακών δεδομένων: migr_asyappctza)

Το παρόν άρθρο περιγράφει τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις σε σχέση με τους αριθμούς των αιτούντων άσυλο και τις αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις χορήγησης ασύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Το άσυλο είναι μια μορφή διεθνούς προστασίας που παρέχεται από ένα κράτος στο έδαφός του. Χορηγείται σε πρόσωπα που δεν είναι σε θέση να ζητήσουν προστασία στη χώρα ιθαγένειας και/ή κατοικίας τους, ιδίως εξαιτίας του φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας στην οποία ανήκουν ή πολιτικών πεποιθήσεων.

Full article

Αριθμός των αιτούντων άσυλο: αύξηση το 2019

Η ανάγκη για αναζήτηση διεθνούς προστασίας είναι ένας από τους βασικούς λόγους που αναγκάζουν τους ανθρώπους να διασχίζουν τα σύνορα. Όπως φαίνεται στο γράφημα 1, μεταξύ του 2008 και του 2012 σημειώθηκε σταδιακή αύξηση στον αριθμό των αιτήσεων για τη χορήγηση ασύλου στην ΕΕ-27· ύστερα από το 2012 ο αριθμός των αιτούντων άσυλο αυξήθηκε με γρηγορότερο ρυθμό, για την ακρίβεια υποβλήθηκαν 400 500 αιτήσεις το 2013, 594 200 αιτήσεις το 2014 και περίπου 1,3 εκατομμύρια αιτήσεις το 2015. Το 2016 ο αριθμός σταθεροποιήθηκε στα περίπου 1,2 εκατομμύρια. Το 2017 ο αριθμός των αιτήσεων για τη χορήγηση ασύλου σημείωσε σημαντική μείωση κατά 44,5 % σε σύγκριση με το 2016, και συνέχισε να ακολουθεί καθοδική πορεία και το 2018.

Το 2019, 676 300 αιτούντες άσυλο υπέβαλαν αίτηση διεθνούς προστασίας στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27). Πρόκειται για αύξηση κατά 11,2 % σε σύγκριση με το 2018. Ήταν η πρώτη φορά από το 2015 που ο αριθμός των αιτήσεων για τη χορήγηση ασύλου σημείωσε αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Γράφημα 1: Αριθμός αιτούντων άσυλο (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), ΕΕ-27, 2008-2019
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Αιτούντες για πρώτη φορά: 612 700 το 2019

Το 2019 ο αριθμός των αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά στην ΕΕ-27  ανερχόταν σε 612 700. Ως «αιτών/-ούσα διεθνή προστασία για πρώτη φορά» νοείται ένα άτομο που υπέβαλε αίτηση ασύλου για πρώτη φορά σε κράτος μέλος της ΕΕ και, ως εκ τούτου, δεν συμπεριλαμβάνονται οι αιτούντες που υποβάλλουν εκ νέου αίτηση (στο ίδιο κράτος μέλος)· συνεπώς, ο αριθμός αντιστοιχεί με μεγαλύτερη ακρίβεια στον αριθμό των νεοαφιχθέντων ατόμων που αιτούνται διεθνή προστασία στο κράτος μέλος που υποβάλλει τα στοιχεία. Το 2019 ο αριθμός των κατ’ επανάληψη αιτούντων (ατόμων που υπέβαλαν περισσότερες από μία αιτήσεις) στην ΕΕ-27 ανήλθε σε 63 600, δηλ. αντιπροσώπευε το 9,4 % του συνολικού αριθμού των αιτούντων.

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα αριθμητικά στοιχεία για το 2019, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος σημειώθηκε αύξηση κατά 63 700 στους αιτούντες για πρώτη φορά στην ΕΕ-27 (από 549 000 το 2018 σε 612 700 το 2019). Στην αύξηση αυτή συνέβαλαν κατά κύριο λόγο οι υψηλότεροι αριθμοί αιτούντων από τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και το Αφγανιστάν (βλ. γράφημα 2).

Γράφημα 2: Ιθαγένειες αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), ΕΕ-27, 2018 και 2019
(σε χιλιάδες)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Χώρες ιθαγένειας των αιτούντων για πρώτη φορά: οι υψηλότεροι αριθμοί από τη Συρία, το Αφγανιστάν και τη Βενεζουέλα

Από το 2013 η Συρία παραμένει η κύρια χώρα ιθαγένειας των αιτούντων άσυλο στην ΕΕ-27. Το 2019 ο αριθμός των Σύριων αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά στην ΕΕ-27 μειώθηκε στους 74 400 από 80 000 το 2018, ενώ το ποσοστό των Σύριων επί του συνόλου της ΕΕ-27 μειώθηκε από 14,6 % σε 12,1 %.

Οι Αφγανοί αναλογούσαν στο 8,6 % του συνολικού αριθμού των αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά και οι Βενεζουελανοί στο 7,3 %, ενώ οι Κολομβιανοί και οι Ιρακινοί αντιπροσώπευαν το 5,2 % και το 4,4 % αντιστοίχως.

Μεταξύ των ιθαγενειών με τον μεγαλύτερο αριθμό υπηκόων που υπέβαλαν αίτηση για άσυλο για πρώτη φορά στην ΕΕ-27 το 2019, η σημαντικότερη αύξηση στον αριθμό των αιτήσεων σε σύγκριση με το 2018 καταγράφηκε για τους Βενεζουελανούς (αύξηση κατά 22 600 αιτήσεις ή +101,9 %), ενώ ακολούθησαν οι Κολομβιανοί (αύξηση κατά 21 800 ή +216,7 %) και οι Αφγανοί (αύξηση κατά 13 600 ή +34,8 %). Η μεγαλύτερη μείωση στον αριθμό των αιτούντων παρατηρήθηκε για τους Ιρακινούς (μείωση κατά 9 500 ή -26,2 %) και τους Σύριους (μείωση κατά 5 700 ή -7,1 %) .

Κύριες χώρες προορισμού: Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία

Το 2019 καταγράφηκαν στη Γερμανία 142 400 αιτούντες, αριθμός ο οποίος αντιπροσωπεύει το 23,3 % του συνόλου των αιτούντων για πρώτη φορά στην ΕΕ-27. Ακολούθησαν οι εξής χώρες: Γαλλία (119 900 ή 19,6 %), Ισπανία (115 200 ή 18,8 %), και στη συνέχεια Ελλάδα (74 900 ή 12,2 %) και Ιταλία (35 000 ή 5,7 %).

Μεταξύ των κρατών μελών με περισσότερους από 5 000 αιτούντες άσυλο για πρώτη φορά το 2019, ο αριθμός των αιτούντων για πρώτη φορά, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αυξήθηκε, σε σχετικούς όρους, περισσότερο στην Ισπανία (+118,4 % ή αύξηση κατά 62 400 αιτούντες άσυλο για πρώτη φορά το 2019 σε σύγκριση με το 2018) και την Κύπρο (+66,8 % ή αύξηση κατά 5 100). Ακολούθησαν η Σουηδία (+27,9 % ή αύξηση κατά 5 000), το Βέλγιο (+27,4 % ή αύξηση κατά 5 000), η Ελλάδα (+15,3 % ή αύξηση κατά 9 900), οι Κάτω Χώρες (+9,9 % ή αύξηση κατά 2 000) και η Γαλλία (+7,6 % ή αύξηση κατά 8 500). Αντιθέτως, οι σημαντικότερες σχετικές μειώσεις καταγράφηκαν στην Ιταλία (-34,5 % ή μείωση κατά 18 400), τη Γερμανία (-12,0 % ή μείωση κατά 19 400) και την Αυστρία (-7,0 % ή μείωση κατά 800), βλ. γράφημα 3.

Γράφημα 3: Αριθμός αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2018 και 2019
(σε χιλιάδες)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Ο πίνακας 1 παρέχει μια επισκόπηση των πέντε μεγαλύτερων ομάδων αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (ανά ιθαγένεια) σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ-27, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις χώρες ΕΖΕΣ. Οι Σύριοι αντιπροσώπευαν τον μεγαλύτερο αριθμό αιτούντων σε επτά από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, εκ των οποίων 39 300 αιτούντες στη Γερμανία. Περίπου 40 300 Βενεζουελανοί (ο μεγαλύτερος αριθμός αιτούντων από μία και μόνο χώρα σε κράτος μέλος της ΕΕ-27 το 2019) και 28 900 Κολομβιανοί υπέβαλαν αίτηση για προστασία στην Ισπανία, ενώ οι Αφγανοί αναλογούσαν σε 23 700 αιτούντες στην Ελλάδα. Οι επόμενοι υψηλότεροι αριθμοί αιτούντων μιας συγκεκριμένης ιθαγένειας το 2019 παρατηρήθηκαν επίσης στη Γερμανία (13 700 αιτούντες από το Ιράκ και 10 800 από την Τουρκία), στην Ελλάδα (10 800 αιτούντες από τη Συρία) και στη Γαλλία (10 000 αιτούντες από το Αφγανιστάν).

Πίνακας 1: Οι πέντε κύριες ιθαγένειες των αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2019
(αριθμός, στρογγυλοποιημένα στοιχεία)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Ηλικία και φύλο των αιτούντων για πρώτη φορά

Το 2019 πάνω από τα τρία τέταρτα (77,3 %) των αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά στην ΕΕ-27 ήταν κάτω των 35 ετών (βλέπε γράφημα 4)· αυτοί που βρίσκονταν στην ηλικιακή ομάδα των 18-34 ετών αντιπροσώπευαν ελαφρώς λιγότερο από το ήμισυ (47,0 %) του συνολικού αριθμού των αιτούντων για πρώτη φορά, ενώ σχεδόν το ένα τρίτο (30,3 %) του συνολικού αριθμού των αιτούντων για πρώτη φορά ήταν ανήλικοι κάτω των 18 ετών.

Αυτή η ηλικιακή κατανομή των αιτούντων άσυλο ήταν κοινή σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ-27, με το μεγαλύτερο μερίδιο των αιτούντων να ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 18-34. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις στην τάση αυτή: η Γερμανία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Αυστρία και η Πολωνία ανέφεραν υψηλότερο ποσοστό αιτούντων άσυλο ηλικίας κάτω των 18 ετών.

Γράφημα 4: Κατανομή αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27) ανά ηλικιακή ομάδα, 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Η κατανομή των αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά ανά φύλο δείχνει ότι περισσότεροι άνδρες (61,9 %) απ’ ό,τι γυναίκες (38,1 %) αιτήθηκαν άσυλο. Στη νεότερη ηλικιακή ομάδα (0-13 ετών), οι άρρενες αντιπροσώπευαν το 51,2 % του συνολικού αριθμού αιτούντων το 2019. Οι μεγαλύτερες διαφορές παρατηρήθηκαν για τους αιτούντες άσυλο στις ηλικίες 14-17 ή 18-34 ετών, καθώς περίπου το 67,9 % και το 69,0 %, αντίστοιχα, των αιτούντων για πρώτη φορά ήταν άρρενες, ενώ το ποσοστό αυτό μειωνόταν σε 58,0 % για την ηλικιακή ομάδα 35-64. Σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ-27, στην ηλικιακή ομάδα 65 ετών και άνω οι γυναίκες που αιτήθηκαν άσυλο ήταν περισσότερες απ’ ό,τι οι άντρες το 2019, μολονότι η ομάδα αυτή ήταν σχετικά μικρή, καθώς αντιπροσώπευε μόλις το 0,8 % (0,5 % γυναίκες και 0,3 % άντρες) του συνολικού αριθμού των αιτούντων για πρώτη φορά.

Γράφημα 5: Ποσοστό αρρένων αιτούντων άσυλο για πρώτη φορά (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27) ανά ηλικιακή ομάδα, ΕΕ-27, 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza)

Αιτήσεις από ασυνόδευτους ανηλίκους

Ασυνόδευτος ανήλικος θεωρείται πρόσωπο ηλικίας κάτω των 18 ετών το οποίο εισέρχεται στο έδαφος κράτους μέλους της ΕΕ-27 χωρίς να συνοδεύεται από ενήλικο ο οποίος είναι αρμόδιος γι’ αυτόν ή ανήλικος ο οποίος μένει ασυνόδευτος μετά την είσοδό του στο έδαφος κράτους μέλους. Το 2019 υποβλήθηκαν στην ΕΕ-27 14 100 αιτήσεις από ασυνόδευτους ανηλίκους· το 7,1 % του συνόλου των ανηλίκων ήταν ασυνόδευτοι (βλέπε γράφημα 6).

Στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ-27, το 2019 το ποσοστό των ασυνόδευτων ανηλίκων ήταν χαμηλότερο του 20 %. Μόνο πέντε κράτη μέλη κατέγραψαν υψηλότερα ποσοστά: η Ρουμανία (34,5 %), η Κύπρος (46,9 %), η Σλοβακία (69,8 %), η Βουλγαρία (71,8 %) και η Σλοβενία (80,2 %).

Γράφημα 6: Κατανομή με βάση την κατάσταση των ανήλικων αιτούντων άσυλο (πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_asyappctza) και (migr_asyunaa)

Αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου

Τα στοιχεία που αφορούν τις αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις χορήγησης ασύλου διατίθενται για δύο βαθμούς, δηλαδή για τις πρωτοβάθμιες αποφάσεις και τις δευτεροβάθμιες αποφάσεις, οι οποίες λαμβάνονται ύστερα από έφεση ή επανεξέταση.

Το 2019 εκδόθηκαν σχεδόν 540 800 πρωτοβάθμιες αποφάσεις σχετικά με αιτήσεις ασύλου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 και επιπλέον 296 600 δευτεροβάθμιες αποφάσεις ύστερα από έφεση. Οι εκδοθείσες πρωτοβάθμιες αποφάσεις οδήγησαν στη χορήγηση καθεστώτος προστασίας σε 206 000 άτομα, ενώ επιπλέον 91 000 άτομα απέκτησαν καθεστώς προστασίας κατόπιν έφεσης.

Ο μακράν μεγαλύτερος αριθμός (πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων) αποφάσεων εκδόθηκε στη Γερμανία (βλέπε γράφημα 7) και αποτέλεσε το 28,5 % του συνόλου των τελικών πρωτοβάθμιων αποφάσεων και το 44,2 % του συνόλου των δευτεροβάθμιων αποφάσεων στην ΕΕ-27 το 2019.

Γράφημα 7: Αριθμός πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου (από πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2019
(σε χιλιάδες)
Πηγή: Eurostat (migr_asydcfsta) και (migr_asydcfina)

Πρωτοβάθμιες αποφάσεις σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου

Στο γράφημα 8 αναλύεται η έκβαση των πρωτοβάθμιων αποφάσεων. Παρότι οι όροι «πρόσφυγας» και «καθεστώς επικουρικής προστασίας» ορίζονται από την ενωσιακή νομοθεσία, οι λόγοι ανθρωπιστικής φύσης διαφέρουν ανάλογα με την εθνική νομοθεσία και δεν εφαρμόζονται σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ.

Το 2019, το 38,1 % των πρωτοβάθμιων αποφάσεων σχετικά με τη χορήγηση ασύλου στην ΕΕ-27 είχε θετική έκβαση, δηλαδή χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα ή καθεστώτος επικουρικής προστασίας ή άδειας διαμονής για λόγους ανθρωπιστικής φύσης. Όσον αφορά τις πρωτοβάθμιες αποφάσεις, το 2019 περίπου το 52,9 % όλων των θετικών αποφάσεων στην ΕΕ-27 οδήγησε στη χορήγηση καθεστώτος πρόσφυγα.

Γράφημα 8: Κατανομή ανά έκβαση των πρωτοβάθμιων αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου (από πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_asydcfsta)

Σε απόλυτους αριθμούς, το 2019 στην ΕΕ-27 χορηγήθηκε σε πρώτο βαθμό καθεστώς πρόσφυγα σε συνολικά 109 000 άτομα, σε 52 000 χορηγήθηκε καθεστώς επικουρικής προστασίας και σε 45 100 χορηγήθηκε άδεια παραμονής για λόγους ανθρωπιστικής φύσης.

Το 2019, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27, τα υψηλότερα ποσοστά θετικών πρωτοβάθμιων αποφάσεων επί του συνολικού αριθμού πρωτοβάθμιων αποφάσεων καταγράφηκαν στην Ισπανία (66,2 %), ενώ ακολούθησαν το Λουξεμβούργο (56,7 %), η Αυστρία (53,5 %), η Ελλάδα (53,1 %), η Ιρλανδία (52,1 %) και η Δανία (52.0 %). Αντίθετα, στην Ιταλία, την Κροατία, την Πολωνία, την Τσεχία και την Ουγγαρία καταγράφηκαν ποσοστά θετικών πρωτοβάθμιων αποφάσεων μεταξύ 19,7 % (Ιταλία) και 8,5 % (Ουγγαρία).

Δευτεροβάθμιες αποφάσεις που εκδόθηκαν ύστερα από έφεση

Το μερίδιο των θετικών δευτεροβάθμιων αποφάσεων βάσει έφεσης ή επανεξέτασης (30,7 %· βλ. γράφημα 9) ήταν σημαντικά χαμηλότερο στην ΕΕ-27 το 2019 απ’ ό,τι για τις πρωτοβάθμιες αποφάσεις (38,1 %· βλ. γράφημα 8). Το 2019 περίπου 91 000 άτομα στην ΕΕ-27 έλαβαν θετικές δευτεροβάθμιες αποφάσεις βάσει έφεσης ή επανεξέτασης, εκ των οποίων 33 200 έλαβαν το καθεστώς πρόσφυγα, 30 000 έλαβαν επικουρική προστασία και επιπλέον 27 900 τέθηκαν υπό καθεστώς ανθρωπιστικής προστασίας.

Γράφημα 9: Κατανομή ανά έκβαση των δευτεροβάθμιων αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου (από πολίτες χωρών εκτός της ΕΕ-27), 2019
(%)
Πηγή: Eurostat (migr_asydcfina)

Το 2019, μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ-27, τα υψηλότερα ποσοστά θετικών δευτεροβάθμιων αποφάσεων επί του συνολικού αριθμού δευτεροβάθμιων αποφάσεων καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (67,7 %), ενώ ακολούθησαν η Αυστρία (55,7 %), η Ιρλανδία (48,9 %), οι Κάτω Χώρες (48,0 %) και η Φινλανδία (44,9 %). Αντιθέτως, στην Εσθονία, τη Λιθουανία και την Πορτογαλία, όλες οι δευτεροβάθμιες αποφάσεις ήταν αρνητικές.

Πηγή δεδομένων για πίνακες και γραφήματα

• Στατιστικές για το άσυλο: πίνακες και γραφήματα (στα αγγλικά)

Πηγές δεδομένων

Η Eurostat παράγει στατιστικές για ένα φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με τη διεθνή μετανάστευση. Μεταξύ του 1986 και του 2007, τα στοιχεία για το άσυλο συλλέγονταν βάσει συμφωνίας κυρίων. Αρχής γενομένης από το 2008, τα στοιχεία παρέχονται στη Eurostat δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 4 του κανονισμού (ΕΚ) 862/2007· οι περισσότερες στατιστικές που παρουσιάζονται στο παρόν άρθρο συλλέχθηκαν εντός του εν λόγω ρυθμιστικού πλαισίου.

Τα στοιχεία παρέχονται στη Eurostat κάθε μήνα (για τις στατιστικές των αιτήσεων ασύλου), κάθε τρίμηνο (για τις πρωτοβάθμιες αποφάσεις) ή κάθε χρόνο (για τις δευτεροβάθμιες αποφάσεις βάσει έφεσης ή επανεξέτασης, την επανεγκατάσταση και τους ασυνόδευτους ανηλίκους). Οι στατιστικές βασίζονται σε διοικητικές πηγές και υποβάλλονται στη Eurostat από τις στατιστικές αρχές, τα υπουργεία εσωτερικών ή τους οργανισμούς που σχετίζονται με τη μετανάστευση στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Κατά την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων σχετικά με το άσυλο θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δύο διαφορετικές κατηγορίες ατόμων. Η πρώτη περιλαμβάνει τους αιτούντες άσυλο που υπέβαλαν αίτηση (ασύλου) η οποία τελεί υπό εξέταση από την οικεία αρχή. Η δεύτερη αποτελείται από άτομα τα οποία, ύστερα από εξέταση, έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες ή στα οποία έχει χορηγηθεί κάποιο άλλο είδος διεθνούς προστασίας (επικουρική προστασία) ή στα οποία έχει χορηγηθεί προστασία με βάση το εθνικό δίκαιο για τη διεθνή προστασία (άδειες διαμονής για λόγους ανθρωπιστικής φύσης) ή στα οποία δεν χορηγήθηκε καμία μορφή προστασίας.

Από την έναρξη ισχύος του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 862/2007, διατίθενται στατιστικές σχετικά με τις αποφάσεις για το άσυλο για τα διάφορα στάδια της διαδικασίας ασύλου. Οι πρωτοβάθμιες αποφάσεις είναι αποφάσεις που εκδίδονται από την αρμόδια πρωτοβάθμια αρχή στο πλαίσιο της διοικητικής/δικαστικής διαδικασίας χορήγησης ασύλου στη χώρα υποδοχής. Αντιθέτως, οι δευτεροβάθμιες αποφάσεις ύστερα από έφεση ή επανεξέταση σχετίζονται με αποφάσεις που εκδίδονται στον τελευταίο βαθμό της διοικητικής/δικαστικής διαδικασίας χορήγησης ασύλου και οι οποίες προκύπτουν από έφεση που άσκησε αιτών άσυλο του οποίου η αίτηση είχε απορριφθεί στο προηγούμενο στάδιο. Δεδομένου ότι οι διαδικασίες χορήγησης ασύλου και ο αριθμός / τα επίπεδα των αρμόδιων φορέων λήψης αποφάσεων διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, ο πραγματικός τελευταίος βαθμός ενδέχεται να είναι, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις διοικητικές διαδικασίες, απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου. Ωστόσο, η εφαρμοζόμενη μεθοδολογία καθορίζει ότι οι τελεσίδικες αποφάσεις θα πρέπει να αναφέρουν τι αποτελεί ουσιαστικά τελεσίδικη απόφαση στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων: με άλλα λόγια, από τη στιγμή που όλα τα συνήθη ένδικα μέσα έχουν εξαντληθεί και δεν υπάρχει δυνατότητα προσφυγής επί της ουσίας της απόφασης αλλά μόνον για διαδικαστικούς λόγους.

Πλαίσιο

Στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων (όπως τροποποιήθηκε από το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του 1967) καθορίστηκε, πριν από περίπου 70 χρόνια, η έννοια του πρόσφυγα και θεσπίστηκε μια κοινή προσέγγιση έναντι των προσφύγων η οποία αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους για την ανάπτυξη ενός κοινού συστήματος ασύλου στην ΕΕ. Αρχής γενομένης από το 1999, η ΕΕ εργάστηκε για τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης και άλλες ισχύουσες διεθνείς πράξεις.

Το πρόγραμμα της Χάγης εγκρίθηκε από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στις 5 Νοεμβρίου 2004. Στο πρόγραμμα αυτό προτείνεται η ιδέα ενός κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου (ΚΕΣΑ) —ειδικότερα, θίγονται οι προκλήσεις για τη θέσπιση κοινών διαδικασιών και ενιαίου καθεστώτος για τα πρόσωπα στα οποία χορηγείται άσυλο ή επικουρική προστασία. Τον Ιούνιο του 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τοσχέδιο πολιτικής για το άσυλο [COM(2008) 360 final] στο οποίο συμπεριλαμβάνονται τρεις πυλώνες προς στήριξη της ανάπτυξης του ΚΕΣΑ:

• ενίσχυση της εναρμόνισης των προτύπων προστασίας μέσω της περαιτέρω ευθυγράμμισης της νομοθεσίας των κρατών μελών της ΕΕ για το άσυλο·
• αποτελεσματική και ικανοποιητικά υποστηριζόμενη έμπρακτη συνεργασία·
• αυξημένη αλληλεγγύη και υπευθυνότητα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και μεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατύπωσε πρόταση για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO). Η EASO υποστηρίζει τα κράτη μέλη της ΕΕ στις προσπάθειές τους να εφαρμόσουν μια πιο συνεκτική και δίκαιη πολιτική ασύλου. Επίσης, παρέχει τεχνική και επιχειρησιακή στήριξη στα κράτη μέλη που υφίστανται ιδιαίτερες πιέσεις (με άλλα λόγια, στα κράτη μέλη που δέχονται μεγάλο αριθμό αιτήσεων ασύλου). Η EASO τέθηκε σε πλήρη λειτουργία τον Ιούνιο του 2011 και κατέβαλε προσπάθεια για να αυξήσει το δυναμικό, τη δραστηριότητα και την επιρροή της, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

Τον Μάιο του 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα πρόγραμμα δράσης για τους ασυνόδευτους ανηλίκους [COM(2010) 213 final], οι οποίοι θεωρούνται τα πιο εκτεθειμένα και πιο ευάλωτα θύματα της μετανάστευσης. Το πρόγραμμα αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία μιας συντονισμένης προσέγγισης και δεσμεύει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να παράσχουν υψηλά πρότυπα υποδοχής, προστασίας και ένταξης για τους ασυνόδευτους ανηλίκους. Ως συμπλήρωμα αυτού του προγράμματος δράσης, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης εκπόνησε διεξοδική ενωσιακή μελέτη σχετικά με τις πολιτικές υποδοχής καθώς και τις ρυθμίσεις για την επιστροφή και την ένταξη των ασυνόδευτων ανηλίκων.

Στον τομέα αυτόν έχει καταρτιστεί μια σειρά από οδηγίες. Οι τέσσερις κύριες νομικές πράξεις στον τομέα του ασύλου —για τις οποίες διατυπώνονται επί του παρόντος προτάσεις για αντικατάσταση ή αναδιατύπωση— είναι οι εξής:

• η οδηγία 2011/95/EE για τις ελάχιστες απαιτήσεις σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία·
• η οδηγία 2013/32/EE για τις διαδικασίες ασύλου σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας·
• η οδηγία 2013/33/ΕΕ για τις συνθήκες υποδοχής σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία·
• ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 604/2013 του Δουβλίνου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα.

Η επιχειρησιακή και οικονομική στήριξη της ΕΕ βοήθησε αποφασιστικά τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της μετανάστευσης. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει στα κράτη μέλη συνεχή χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) (στα αγγλικά). Το ΤΑΜΕ έχει στηρίξει αποτελεσματικά και με επιτυχία την κοινή απάντηση της Ένωσης στη μεταναστευτική κρίση, ενώ παράλληλα συνιστά ένδειξη αλληλεγγύης προς τα κράτη μέλη που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Τον Απρίλιο του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια ανακοίνωση [COM(2016) 197 final] (στα αγγλικά) με την οποία ξεκίνησε η διαδικασία μεταρρύθμισης του ΚΕΣΑ. Στην ανακοίνωση περιλαμβάνονταν προτάσεις για ένα δίκαιο και βιώσιμο σύστημα κατανομής των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, περαιτέρω εναρμόνιση των διαδικασιών ασύλου και των προτύπων για τη δημιουργία ισότιμων συνθηκών σε όλη την ΕΕ και, κατά συνέπεια, τη μείωση των παραγόντων έλξης που προκαλούν παράτυπες δευτερογενείς μετακινήσεις και διεύρυνση του ρόλου της EASO.

Τον Μάιο του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πρώτη δέσμη μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων για τη δημιουργία ενός βιώσιμου και δίκαιου συστήματος του Δουβλίνου [COM(2016) 270 final], την ενίσχυση του συστήματος Eurodac [COM(2016) 272 final] και την ίδρυση του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο [COM(2016) 271 final].

Τον Ιούλιο του 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια δεύτερη δέσμη μέτρων σχετικά με τη μεταρρύθμιση του ΚΕΣΑ, για παράδειγμα σχετικά με τη δημιουργία ενός πλαισίου της ΕΕ για την επανεγκατάσταση [COM(2016) 468 final] και μια κοινή διαδικασία διεθνούς προστασίας [COM(2016) 467 final], καθώς και αναδιατύπωση της νομοθεσίας σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία [COM(2016) 465 final].

Τον Μάρτιο του 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια και καθόρισε τα μέτρα που είναι ακόμη αναγκαία για την αντιμετώπιση τόσο των άμεσων όσο και των μελλοντικών μεταναστευτικών προκλήσεων [COM/2019/126 final].

Direct access to

Other articles

Tables

Database

Dedicated section

Publications

Methodology

Legislation

Visualisations

External links

• Στατιστικές για τη μετανάστευση και τον μεταναστευτικό πληθυσμό
• Asylum quarterly report (στα αγγλικά)
• Dublin statistics on countries responsible for asylum application (στα αγγλικά)
• Enforcement of immigration legislation statistics (στα αγγλικά)
• Residence permits — statistics on first permits issued during the year (στα αγγλικά)
• Migrant integration statistics (στα αγγλικά)
• Population and population change statistics (στα αγγλικά)
• Population statistics at regional level (στα αγγλικά)

• Στατιστικές για το άσυλο (στα αγγλικά)

• Όλες οι δημοσιεύσεις σχετικά με το άσυλο και την επιλεκτική μετανάστευση (στα αγγλικά)
• Όλες οι δημοσιεύσεις σχετικά με την ένταξη των μεταναστών (στα αγγλικά)

• Asylum and managed migration (t_migr), βλέπε (στα αγγλικά):

Asylum and first time asylum applicants - monthly data (rounded) (tps00189)

Persons subject of asylum applications pending at the end of the month - monthly data (tps00190)

Asylum and first time asylum applicants - annual aggregated data (rounded) (tps00191)

First instance decisions on asylum applications by type of decision - annual aggregated data (tps00192)

Final decisions on asylum applications - annual data (tps00193)

Asylum applicants considered to be unaccompanied minors - annual data (tps00194)

• Asylum and managed migration (migr), βλέπε (στα αγγλικά):

Asylum and Dublin statistics (migr_asy)

Applications (migr_asyapp)

Decisions on applications and resettlement (migr_asydec)

’Dublin’ statistics (migr_dub)

• Άσυλο και επιλεκτική μετανάστευση (στα αγγλικά)

• Applications (ESMS metadata file — migr_asyapp_esms) (στα αγγλικά)
• Decisions on applications and resettlement (ESMS metadata file — migr_asydec_esms) (στα αγγλικά)
• 'Dublin' statistics (ESMS metadata file — migr_dub_esms) (στα αγγλικά)

• Ευρωπαϊκή Επιτροπή — ΓΔ Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων — Κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου (στα αγγλικά)
• Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο — EASO (στα αγγλικά)
• Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης — EMN (στα αγγλικά)
• UNHCR — Στατιστικά και επιχειρησιακά δεδομένα (στα αγγλικά)

Σημειώσεις