UE wspiera mikroprzedsiębiorstwa i przedsiębiorstwa społeczne za pośrednictwem instrumentów finansowych oferowanych w ramach Programu InvestEU i unijnego programu na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI).

Celem unijnego mikrofinansowania i finansowania przedsiębiorstw społecznych jest promowanie tworzenia miejsc pracy i włączenia społecznego przez:

• zwiększenie dostępności mikrofinansów i dostępu do nich dla osób w trudnej sytuacji, które chcą założyć lub rozwijać własne mikroprzedsiębiorstwo
• wspieranie rozwoju przedsiębiorstw społecznych, zwłaszcza przez ułatwianie im dostępu do finansowania
• budowanie zdolności instytucjonalnych podmiotów udzielających mikrokredytów i podmiotów finansujących przedsiębiorstwa społeczne przez doradztwo i pomoc techniczną.

Mikroprzedsiębiorcy i przedsiębiorstwa społeczne zainteresowane finansowaniem zwrotnym mogą składać wnioski bezpośrednio u wybranych unijnych pośredników finansowych.

Finansowanie i pomoc techniczna

Fundusz InvestEU

W okresie programowania 2021–2027 Fundusz InvestEU uruchomi ponad 372 mld euro na inwestycje publiczne i prywatne dzięki gwarancji budżetowej UE w wysokości 26,2 mld euro.

Tę unijną gwarancję wdrażają partnerzy InvestEU, np. grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), międzynarodowe instytucje finansowe i krajowe banki prorozwojowe.

Do 2027 r. około 2,8 mld euro gwarancji zostanie przeznaczone na inwestycje społeczne i inwestycje w umiejętności, w tym na inwestycje w mikrofinansowanie i finansowanie przedsiębiorstw społecznych.

Więcej informacji na temat produktów finansowych do mikrofinansowania i finansowania przedsiębiorstw społecznych można znaleźć na stronach internetowych partnerów wykonawczych InvestEU: EIF i CEB.

W przypadku instytucji mikrofinansowych i banków warunkiem korzystania ze wsparcia z programu InvestEU oraz instrumentów finansowych EaSI jest podpisanie europejskiego kodeksu dobrego postępowania w zakresie udzielania mikrokredytów.

Więcej informacji na temat InvestEU można znaleźć na stronach internetowych InvestEU i Social Economy Gateway.

Centrum Doradztwa InvestEU

Centrum Doradztwa InvestEU zapewnia doradztwo i pomoc techniczną promotorom projektów oraz pośrednikom. Wsparcie to jest dostępne za pośrednictwem głównego punktu kontaktowego na stronie internetowej Komisji Europejskiej. 

Doradztwo dla podmiotów oferujących mikrofinansowanie i finansowanie przedsiębiorstw społecznych świadczy zarówno Europejski Bank Inwestycyjny, jak i Bank Rozwoju Rady Europy.

Pomoc techniczna w zakresie finansowania sprzyjającego włączeniu społecznemu – SIFTA

Pomoc techniczna w zakresie finansowania sprzyjającego włączeniu społecznemu (SIFTA) jest szczególną usługą Centrum Doradztwa InvestEU dla podmiotów oferujących mikrofinansowanie i finansowanie przedsiębiorstw społecznych. Opiera się ona na sukcesie pomocy technicznej EaSI.

Za pośrednictwem SIFTA i głównego partnera doradczego InvestEU, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, UE świadczy na wiele sposobów ukierunkowane usługi budowania potencjału dla podmiotów oferujących mikrofinansowanie oraz finansowanie przedsiębiorstw społecznych.

Usługi te obejmują: dostosowane do potrzeb szkolenia, warsztaty, partnerskie wymiany i wizyty studyjne, a także oceny zgodności z Europejskim kodeksem dobrego postępowania w zakresie udzielania mikrokredytów.

Oś mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej programu UE na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych – EaSI (2014–2020)

Program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) był w latach 2014-2020 instrumentem finansowym UE, do promowania trwałego zatrudnienia wysokiej jakości. Program gwarantował też odpowiednią i godziwą ochronę socjalną i pomagał zwalczać wykluczenie społeczne i ubóstwo oraz poprawiać warunki pracy.

Spośród trzech instrumentów finansowych EaSI służących wspieraniu mikrofinansowania i przedsiębiorczości społecznej, Instrument Finansowy EaSI jest wciąż dostępny na stronie internetowej EFI. Nie można już składać wniosków w ramach instrumentów gwarancji oraz budowania potencjału EaSI.

W obecnym okresie 2021–2027 program EaSI 2014–2020 stał się częścią Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+). Unijne instrumenty finansowe wspierania mikrofinansowania oraz finansowania przedsiębiorstw społecznych są teraz dostępne w Programie InvestEU.

Instrument Finansowy EaSI

Instrument Finansowy EaSI to fundusz pożyczkowy z budżetem 200 mln euro. Instrument ten udostępnia uprzywilejowane i podporządkowane pożyczki instytucjom mikrofinansowania oraz instytucjom udzielającym pożyczek na rzecz przedsiębiorczości społecznej, aby zwiększyć możliwości udzielania pożyczek mikroprzedsiębiorstwom i przedsiębiorstwom społecznym. 

Instrument Finansowy EaSI wspiera tworzenie miejsc pracy i włączenie społeczne. W tym celu poprawia dostęp do finansowania mikroprzedsiębiorstw, w tym osób samozatrudnionych i firm, które zatrudniają osoby w trudnej sytuacji, oraz przedsiębiorstw społecznych.

Fundusz pożyczkowy opiera się na partnerstwie UE, Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Europejski Fundusz Inwestycyjny wybrano na fundusz zarządzający.

Gwarancja EaSI

W ramach gwarancji EaSI udostępniono łącznie 130 mln euro 113 podmiotom oferującym mikrofinansowanie oraz finansowanie przedsiębiorstwom społecznym (90 mln euro na mikrofinansowanie i 40 mln euro na finansowanie przedsiębiorstw społecznych).  

Dzięki gwarancji EaSI podmioty oferujące mikrofinansowanie i finansowanie przedsiębiorstw społecznych dotarły do przedsiębiorców, którym inaczej z powodu ryzyka nie mogłyby pomóc.

Zadanie wdrożenia gwarancji EaSI Komisja Europejska powierzyła Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu.

Budowanie potencjału EaSI

Instrument budowania potencjału EaSI, którego łączny budżet wyniósł 45 mln euro, miał na celu budowanie zdolności instytucjonalnych wybranych pośredników finansowych, którzy nie osiągnęli jeszcze stabilności lub potrzebowali kapitału wysokiego ryzyka, aby nadal się rozwijać. Instrument pokrywał inwestycje kapitałowe i, w wyjątkowych przypadkach, pożyczki.

Zadanie wdrożenia okna inwestycyjnego budowania potencjału w ramach EaSI Komisja Europejska powierzyła Europejskiemu Funduszowi Inwestycyjnemu.

Pomoc techniczna EaSI (2014-2020)

Pomoc techniczną EaSI stosowano, by pomóc publicznym i prywatnym pośrednikom finansowym działającym w europejskich sektorach mikrofinansowania i finansowania przedsiębiorstw społecznych.

Usługi obejmowały szereg działań budowania potencjału i wymiany dobrych praktyk, by zwiększyć dostęp do finansowania i stworzyć zrównoważony europejski ekosystem mikrofinansowania i finansowania przedsiębiorstw społecznych.

Usługi te obejmowały: szkolenia dostosowane do konkretnych potrzeb pośredników, szkolenia partnerskie, wizyty studyjne i warsztaty, oceny instytucjonalne, szkolenia w zakresie gotowości inwestycyjnej, specjalny punkt informacyjny oraz – w przypadku podmiotów udzielających mikrokredytów – szkolenia i oceny zgodności z europejskim kodeksem dobrego postępowania w zakresie udzielania mikrokredytów.