Słownik:Traktat o Unii Europejskiej
Traktat o Unii Europejskiej, w skrócie TUE, zwany Traktatem z Maastricht, został podpisany 7 lutego 1992 r. i wprowadzony w życie 1 listopada 1993 r. Reprezentuje on nowy etap w procesie integracji europejskiej, ze względu na to, że otwiera drogę do integracji politycznej, poprzez utworzenie Unii Europejskiej opierającej się na trzech filarach:
- Wspólnota Europejska;
- Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa (WPZiB);
- Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych.
Traktat wprowadza pojęcie obywatelstwa europejskiego, wzmacnia uprawnienia Parlamentu Europejskiego i ustanawia unię gospodarczą i walutową. Dodatkowo, nazwa EWG została zmieniona na Wspólnotę Europejską (WE).
Zmiany do Traktatu z Maastricht zostały wprowadzone przez:
- Traktat z Amsterdamu - traktat amsterdamski (1997), zwiększył uprawnienia Unii poprzez: utworzenie wspólnotowej polityki zatrudnienia, przekazanie Wspólnocie niektórych obszarów, które poprzednio były przedmiotem współpracy wewnątrzrządowej z zakresu wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, wprowadzenie środków mających na celu zbliżenie Unii do jej obywateli i umożliwienie bliższej współpracy między państwami członkowskimi (wzmocnioną współpracę). Rozszerzono również procedury współdecydowania oraz głosowania większością kwalifikowaną, uproszczono i zmieniono oznaczenia artykułów Traktatu;
- Traktat z Nicei - traktat nicejski (2001), zasadniczo związany z instytucjonalnym problemem dotyczącym rozszerzania, który nie został rozwiązany przez Traktat z Amsterdamu: ustalenie składu Komisji Europejskiej, wprowadzenie procedury ważenia głosów w Radzie oraz poszerzenie obszaru zastosowania głosowania większością kwalifikowaną; uproszczono również zasady korzystania z procedury wzmocnionej współpracy i poprawiono efektywność systemu sądownictwa;
- Traktat z Lizbony - traktat lizboński(2007), przede wszystkim nadał osobowość prawną Unii Europejskiej, zniósł system filarowy, wzmocnił uprawnienia Parlamentu Europejskiego i wprowadził zaangażowanie parlamentów narodowych w proces legislacyjny Unii, przyjęto również dalsze rozszerzanie obszarów głosowania większością kwalifikowaną (która będzie zmieniona w 2014 r. na głosowanie podwójną większością), ustanowiono funkcję Przewodniczącego Rady Europejskiej i Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, uwzględniono Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej jako akt prawnie wiążący, wprowadzono inicjatywę ustawodawczą dla obywateli europejskich oraz zdolność państwa do dobrowolnego wystąpienia z UE.
Dalsze informacje
- EUROPA - Streszczenie prawodawstwa UE - Traktat z Maastricht o Unii Europejskiej
- Wersja skonsolidowana traktatu o Unii Europejskiej