Archive:Statystyka w dziedzinie turystyki

Dane ze stycznia 2020 r.

Planowana aktualizacja artykułu: marzec 2021 r.

This Statistics Explained article has been archived on 6 April 2021.

Highlights

W 2018 r. połowa wszystkich noclegów wykupionych przez nierezydentów w UE przypadała na Hiszpanię, Włochy i Francję.

W 2018 r. krajem najczęściej odwiedzanym w UE przez zagranicznych turystów (osoby podróżujące poza krajem zamieszkania) była Hiszpania, w której w turystycznych obiektach noclegowych wykupiono 301 mln noclegów, czyli 23 % łącznej liczby noclegów w całej UE.

W 2018 r. 64 % mieszkańców UE odbyło co najmniej jedną podróż turystyczną w celach prywatnych.

Ośrodki turystyczne – liczba noclegów w turystycznych obiektach noclegowych, 2018 r.

Poniższy artykuł zawiera omówienie danych statystycznych z ostatniego okresu, dotyczących turystyki w Unii Europejskiej (UE). Turystyka odgrywa ważną rolę w UE ze względu na potencjał gospodarczy i możliwości zatrudnienia, a także skutki społeczne i środowiskowe. Dane statystyczne dotyczące turystyki wykorzystuje się do monitorowania polityki UE nie tylko w obszarze turystyki, lecz także rozwoju regionalnego i zrównoważonego rozwoju.

W 2016 r. co dziesiąte przedsiębiorstwo działające w europejskiej gospodarce przedsiębiorstw niefinansowych należało do branży turystycznej. Szacuje się, że te 2,4 mln przedsiębiorstw zatrudniało około 13,6 mln osób. Przedsiębiorstwa działające w branżach powiązanych z turystyką zatrudniały 9,5 % wszystkich osób zatrudnionych w całej gospodarce przedsiębiorstw niefinansowych oraz 21,7 % osób zatrudnionych w sektorze usług. Udział branży turystycznej w obrocie ogółem i w wartości dodanej w cenach czynników produkcji był stosunkowo niższy: udział w obrocie wyniósł 3,9 %, a w wartości dodanej gospodarki przedsiębiorstw niefinansowych – 5,8 %.

Full article

Miejsca noclegowe w UE-27: dominują Włochy i Francja

W 2018 r. 36 % wszystkich miejsc noclegowych w UE-27 przypadała na Włochy i Francję

Szacuje się, że w 2018 r. w UE-27 czynnych było ponad 600 tys. turystycznych obiektów noclegowych, które łącznie zapewniały blisko 28,3 mln miejsc noclegowych (zob. tablica 1). Ponad jedna trzecia (36,1 %) wszystkich miejsc noclegowych w UE-27 była skupiona w zaledwie dwóch państwach członkowskich, we Włoszech i Francji (5,1 mln miejsc noclegowych), a w dalszej kolejności w Hiszpanii (3,6 mln) i Niemczech (3,5 mln).

Tablica 1: Turystyczne obiekty noclegowe, 2018 r.
Źródło: Eurostat (tour_cap_nat), (tour_occ_ninat) i (tour_occ_nim)

Noclegi wykupione przez nierezydentów w UE-27: na pierwszym miejscu Hiszpania

Połowa wszystkich noclegów wykupionych przez nierezydentów UE-27 przypadała na Hiszpanię, Włochy i Francję

W ostatnich latach liczba noclegów wykupionych w turystycznych obiektach noclegowych na ogół wykazywała tendencję wzrostową (zob. wykres 1). W latach 2008 i 2009 zaobserwowano jednak krótkotrwały spadek tej liczby, na skutek kryzysu finansowego i gospodarczego: liczba noclegów turystycznych w UE-27 zmniejszyła się o 0,2 % w 2008 r. i o kolejne 2,8 % w 2009 r. W 2010 r. liczba noclegów zaczęła jednak rosnąć i w 2018 r. osiągnęła rekordową wartość 2,8 mld – o 2,7 % wyższą niż w 2017 r.

Wykres 1: Tendencje w zakresie liczby noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w UE-27, lata 2005-2018, UE-27
(indeks 2005=100)
Źródło: Eurostat (tour_occ_ninat)

W 2018 r. krajem najczęściej odwiedzanym przez zagranicznych turystów (osoby podróżujące poza krajem zamieszkania) była Hiszpania, w której w turystycznych obiektach noclegowych wykupiono 301 mln noclegów, czyli 22,6 % łącznej liczby noclegów w UE-27 (zob. wykres 2 i wykres 3). Blisko 7 na 10 z tych 301 mln noclegów wykupionych w Hiszpanii przypadało na trzy regiony: Canarias (Wyspy Kanaryjskie), Illes Balears (Baleary) i Cataluña (Katalonię), (zob. również artykuł „Statystyki turystyczne na szczeblu regionalnym”).

Czterema najczęściej odwiedzanymi przez zagranicznych turystów państwami w UE były Hiszpania, Włochy (217 mln noclegów), Francja (141 mln noclegów) i Grecja (103 mln noclegów), na które łącznie przypadła ponad połowa (57,2 %) wszystkich noclegów wykupionych przez turystów zagranicznych w UE-27. Najrzadziej odwiedzanymi państwami były Luksemburg, Litwa i Łotwa; jednak przy interpretowaniu tych danych należy brać pod uwagę wielkość tych państw.

Wykres 2: Ośrodki turystyczne – liczba noclegów w turystycznych obiektach noclegowych, 2018 r.
(w milionach nocy spędzonych w danym państwie przez osoby niebędące rezydentami)
Źródło: Eurostat (tour_occ_ninat)

Wykres 3: Procentowy udział noclegów w turystycznych obiektach noclegowych UE-27, wykupionych przez turystów podróżujących poza swoim państwem zamieszkania, 2018 r.
(% wszystkich noclegów w turystycznych obiektach noclegowych w UE-27)
Źródło: Eurostat (tour_occ_ninat)

Aby ocenić liczbę noclegów (turystów krajowych i zagranicznych) z właściwej perspektywy, można ją odnieść do wielkości państwa wyrażonej liczbą ludności, uzyskując w ten sposób wskaźnik natężenia ruchu turystycznego. Według tego wskaźnika najpopularniejszymi ośrodkami turystycznymi w 2018 r. były kraje śródziemnomorskie – Chorwacja, Malta i Cypr, w których na mieszkańca przypadało odpowiednio 22, 21 i 20 noclegów wykupionych przez turystów (zob. wykres 4) – a następnie Austria (14 noclegów na mieszkańca), Grecja (11 noclegów na mieszkańca) i Hiszpania (10 noclegów na mieszkańca).

Wykres 4: Natężenie ruchu turystycznego, 2018 r.
(liczba noclegów wykupionych przez turystów krajowych i zagranicznych w turystycznych obiektach noclegowych w przeliczeniu na liczbę mieszkańców)
Źródło: Eurostat (tour_occ_ninat)

Uczestnictwo w turystyce: ponad dziewięć na dziesięć mieszkańców Finlandii korzystało z usług branży turystycznej

W 2018 r. 64 % mieszkańców UE odbyło co najmniej jedną podróż w celach prywatnych

Szacuje się, że w 2018 r. 64,1 % ludności UE-27 w wieku co najmniej 15 lat uczestniczyło w turystyce, a więc odbyło przynajmniej jedną podróż turystyczną w celach prywatnych. Także pod tym względem widoczne są duże różnice między państwami członkowskimi UE, gdyż odsetek ten sięgał od 27,0 % w Rumunii do 91,0 % w Finlandii (zob. wykres 5).

Wykres 5: Odsetek mieszkańców korzystających z usług branży turystycznej, 2018 r.
(% ludności w wieku co najmniej 15 lat)
Źródło: Eurostat (tour_dem_tttot)

Podróże turystyczne: mieszkańcy Luksemburga, Belgii, Malty i Słowenii odbywają więcej podróży zagranicznych niż krajowych

Siedem na dziesięć wszystkich wyjazdów mieszkańców UE to podróże krajowe

Rezydenci (w wieku co najmniej 15 lat) państw UE-27 odbyli około 1,1 mld podróży turystycznych w 2018 r. w celach prywatnych lub służbowych. Ponad połowę (54,8 %) wszystkich podróży stanowiły krótkie wyjazdy obejmujące od jednej do trzech nocy (zob. tablica 2), natomiast 70,5 % wszystkich podróży to wyjazdy krajowe, reszta to podróże zagraniczne.

Tablica 2: Podróże turystyczne mieszkańców UE
(w wieku co najmniej 15 lat), 2018 r.
Źródło: Eurostat (tour_dem_tttot) i (tour_dem_totot)

W przypadku mieszkańców czterech państw członkowskich UE ponad połowę wszystkich podróży turystycznych w 2018 r. stanowiły wyjazdy za granicę: dotyczyło to Luksemburga (98 %), Belgii (78 %), Malty (72 %) i Słowenii (61 %). Podróże zagraniczne stanowiły mniej niż jedną piątą wyjazdów mieszkańców Rumunii (6 %), Hiszpanii (11 %), Portugalii (12 %), Grecji (13 %) i Bułgarii (18 %). Wydaje się, że przedstawione dane liczbowe są uwarunkowane zarówno wielkością państw członkowskich, jak i ich położeniem geograficznym (w mniejszych i położonych bardziej na północ państwach obserwuje się większą skłonność mieszkańców do wyjeżdżania na wakacje za granicę).

Mieszkańcy UE chętniej podróżują podczas miesięcy letnich – prawie jedna na cztery podróże miała miejsce w lipcu lub sierpniu (zob. również artykuł „Sezonowość w turystyce”).

Noclegi wykupione za granicą przez rezydentów UE-27: Luksemburg na pierwszym miejscu pod względem liczby noclegów na mieszkańca

W 2018 r. ponad połowa wszystkich noclegów wykupionych za granicą przez mieszkańców UE-27przypadała na mieszkańców Niemiec i Francji

Mieszkańcy UE-27 spędzili około 2,6 mld nocy za granicą podczas podróży turystycznych w 2018 r. (zob. wykres 6). Niemieccy rezydenci wykupili 911 mln noclegów za granicą podczas podróży za granicę w 2018 r., zaś mieszkańcy Francji – 400 mln noclegów; na mieszkańców tych dwóch państw członkowskich UE przypadała ponad połowa (51,0 %) łącznej liczby noclegów wykupionych za granicą przez rezydentów UE-27.

Wykres 6: Procentowy udział noclegów podczas zagranicznych podróży Europejczyków, w podziale na państwo zamieszkania turysty, 2018 r.
(% noclegów za granicą mieszkańców UE-27)
Źródło: Eurostat (tour_dem_tntot)

Biorąc pod uwagę wielkość państwa wyrażoną liczbą ludności, państwem członkowskim UE, którego mieszkańcy wykupili najwięcej noclegów za granicą, był Luksemburg (średnio 31,3 noclegów w 2018 r.), a następnie Szwecja (17,2 noclegów) i Cypr (16,5 noclegów). Na drugim końcu rankingu znaleźli się mieszkańcy Rumunii, Grecji, Bułgarii i Portugalii, którzy w 2018 r. wykupili średnio mniej niż dwa noclegi za granicą (zob. wykres 7).

Wykres 7: Państwo pochodzenia uczestników zagranicznych podróży turystycznych, 2018 r.
(średnia liczba noclegów za granicą przypadająca na mieszkańca w wieku 15 lat i więcej)
Źródło: Eurostat (tour_dem_tntot) i (demo_pjanbroad)

Wydatki na turystykę: najwięcej wydają mieszkańcy Niemiec

W 2018 r. Niemcy wydali najwięcej pieniędzy na podróże międzynarodowe, łącznie 80,9 mld EUR

Znaczenie ekonomiczne turystyki międzynarodowej można mierzyć, obliczając stosunek wpływów z turystyki międzynarodowej do PKB. Dane te pochodzą ze statystyki bilansu płatniczego i obejmują zarówno podróże służbowe, jak i podróże dla przyjemności. W 2018 r. współczynnik wpływów z turystyki w stosunku do PKB był najwyższy w Chorwacji (18,4 %), na Cyprze (13,9 %) i Malcie (12,7 %), co potwierdza duże znaczenie turystyki dla tych państw (zob. tablica 3). W wartościach bezwzględnych najwyższe wpływy z turystyki w 2018 r. odnotowały Hiszpania (69,0 mld EUR) i Francja (55,5 mld EUR), a następnie Włochy (41,7 mld EUR) i Niemcy (36,4 mld EUR).

Tablica 3: Wpływy z turystyki i wydatki na turystykę w bilansie płatniczym, 2013-2018
Źródło: Eurostat (bop_c6_q), (bop_eu6_q) i (nama_10_gdp)

Największe wydatki na turystykę międzynarodową w 2018 r. zarejestrowano w Niemczech, gdzie wyniosły one łącznie 80,9 mld EUR, a następnie we Francji (40,5 mld EUR), we Włoszech (25,5 mld EUR) i Hiszpanii (22,7 mld EUR).

Z państw członkowskich UE najwyższe wpływy netto z turystyki w 2018 r. odnotowała Hiszpania (46,3 mld EUR), zaś Niemcy zarejestrowały największy deficyt (-44,5 mld EUR).

Dane źródłowe tablic i wykresów

Statystyka w dziedzinie turystyki tablice i wykresy

Źródła danych

Turystyka, w ujęciu statystycznym, odnosi się do aktywności osób udających się w podróż do miejsca znajdującego się poza ich zwykłym otoczeniem na okres krótszy niż jeden rok. Główny cel takich podróży może być dowolny, w tym służbowy, wypoczynkowy lub osobisty innego rodzaju, lecz inny niż zatrudnienie przez będącą rezydentem osobę, gospodarstwo domowe lub przedsiębiorstwo w odwiedzanym kraju.

W lipcu 2011 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej przyjęły nowe rozporządzenie (UE) nr 692/2011 w sprawie europejskiej statystyki w dziedzinie turystyki i uchylające dyrektywę Rady 95/57/WE. Rozporządzenie to od wejścia w życie dotyczy lat odniesienia od 2012 r. i wymaga od państw członkowskich UE regularnego przekazywania zbiorów porównywalnych danych statystycznych dotyczących turystyki.

Statystyka w dziedzinie turystyki w UE składa się z dwóch głównych elementów: z jednej strony statystyki odnoszącej się do pojemności i wykorzystania turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania, a z drugiej statystyki dotyczącej zapotrzebowania na usługi turystyczne. W większości państw członkowskich dane tego pierwszego rodzaju gromadzi się za pomocą ankiet wypełnianych przez podmioty oferujące zakwaterowanie, a dane drugiego rodzaju w drodze sondaży prowadzonych wśród podróżnych na przejściach granicznych bądź w badaniach gospodarstw domowych.

Statystyki dotyczące pojemności turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania obejmują liczbę takich obiektów, liczbę pokoi sypialnych i liczbę miejsc noclegowych. Takie dane są dostępne w podziale według typu obiektu lub według regionu i są zestawiane corocznie. Dane statystyczne dotyczące wykorzystania obiektów zbiorowego zakwaterowania odnoszą się do liczby przyjazdów (do obiektu zakwaterowania) i liczby noclegów wykupionych przez turystów krajowych i zagranicznych, w podziale według rodzaju obiektu lub regionu; przy czym dostępne są roczne i miesięczne szeregi statystyczne. Ponadto opracowuje się statystyki dotyczące stopnia wykorzystania miejsc noclegowych.

Statystyki dotyczące zapotrzebowania na usługi turystyczne są gromadzone w odniesieniu do liczby odbytych podróży turystycznych (oraz liczby noclegów podczas takich podróży), w podziale według:

kraju docelowego;
celu
długości pobytu;
rodzaju zakwaterowania;
miesiąca wyjazdu;
rodzaju transportu;
wydatków.

Dane są również analizowane pod względem cech socjodemograficznych turystów, takich jak:

płeć;
grupa wiekowa;
wykształcenie (nieobowiązkowo);
dochód gospodarstwa domowego (nieobowiązkowo);
status zawodowy (nieobowiązkowo).

Do 2013 r. dane statystyczne dotyczące turystyki ograniczały się do pobytów obejmujących przynajmniej jeden nocleg; począwszy od 2014 r. urzędowe statystyki europejskie uwzględniają również wyjazdy jednodniowe.

Do badań dotyczących turystyki można wykorzystywać dane z różnych innych źródeł urzędowych. Do takich statystyk należą:

statystyka strukturalna dotycząca przedsiębiorstw (SBS) oraz krótkoterminowe statystyki dotyczące przedsiębiorstw (STS), które można wykorzystać w celu pozyskania dodatkowych informacji o przepływach turystycznych i o wynikach gospodarczych niektórych sektorów związanych z turystyką;
dane dotyczące zatrudnienia w sektorze zakwaterowania dla turystów, pochodzące z badania aktywności ekonomicznej ludności (EU LFS), analizowane w podziale według czasu pracy (w pełnym/niepełnym wymiarze czasu), statusu pracowniczego, wieku, poziomu wykształcenia, płci, trwałości zatrudnienia i stażu pracy u tego samego pracodawcy (dane roczne i kwartalne);
dane dotyczące wpływów z turystyki oraz wydatków na turystykę osób indywidualnych z bilansu płatniczego;
statystyka transportu (przykładowo lotniczy transport pasażerski).

Kontekst

Według publikacji Światowej Organizacji Turystyki ONZ (UNWTO), zatytułowanej „International Tourism Highlights”, UE jest ważnym celem wyjazdów turystycznych, a cztery jej państwa członkowskie znalazły się w dziesiątce krajów świata najchętniej odwiedzanych przez turystów. Turystyka może przyczyniać się do tworzenia miejsc pracy i pobudzania wzrostu gospodarczego, a także do rozwoju obszarów wiejskich, peryferyjnych lub słabiej rozwiniętych. Z tego względu rośnie zapotrzebowanie na wiarygodne i zharmonizowane statystyki w tej dziedzinie, jak również w szerszym kontekście polityki regionalnej i polityki zrównoważonego rozwoju.

Turystyka może odgrywać istotną rolę w rozwoju regionów europejskich. Infrastruktura budowana do celów turystyki przyczynia się do rozwoju lokalnego, a nowo utworzone lub utrzymane miejsca pracy mogą ułatwić przeciwdziałanie skutkom upadku przemysłu lub rolnictwa. Zrównoważona turystyka zakłada zachowanie i rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego w różnych dziedzinach, od sztuki po lokalną gastronomię czy ochronę różnorodności biologicznej.

W 2006 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat zatytułowany „Odnowiona polityka turystyczna UE: ku silniejszemu partnerstwu na rzecz turystyki europejskiej” (COM(2006) 134 final). Dotyczył on wyzwań, które będą kształtować sektor turystyczny w nadchodzących latach, w tym starzenia się społeczeństwa europejskiego, coraz silniejszej konkurencji zewnętrznej, zapotrzebowania konsumentów na bardziej wyspecjalizowane rodzaje turystyki, a także konieczności wypracowania bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska praktyk turystycznych. W komunikacie tym stwierdzono, że bardziej konkurencyjna oferta turystyczna i zrównoważony rozwój ośrodków turystycznych mogłyby się przyczynić do poprawy zadowolenia turystów oraz do zapewnienia Europie wiodącej pozycji wśród światowych ośrodków turystycznych. W październiku 2007 r. przyjęto kolejny komunikat, pod tytułem „Agenda dla zrównoważonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej” (COM(2007) 621 final), w którym zaproponowano działania w zakresie zrównoważonego zarządzania ośrodkami turystycznymi, uwzględnienia problemów zrównoważonego rozwoju w działalności przedsiębiorstw oraz upowszechniania wiedzy na temat tych zagadnień wśród turystów.

W Traktacie z Lizbony potwierdzono znaczenie turystyki oraz określono właściwe kompetencje UE w tej dziedzinie i umożliwiono podejmowanie decyzji większością kwalifikowaną. Jeden z artykułów Traktatu stanowi, że UE „uzupełnia działania państw członkowskich w sektorze turystycznym, w szczególności przez wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw Unii w tym sektorze”. W czerwcu 2010 r. Komisja Europejska przyjęła komunikat „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego” (COM(2010) 352 final). W komunikacie tym Komisja zachęcała do przyjęcia skoordynowanego podejścia w inicjatywach związanych z turystyką i określiła nowe ramy dla działań mających na celu zwiększenie konkurencyjności turystyki i jej zdolności do zrównoważonego rozwoju. Komisja przedstawiła propozycję europejskich lub międzynarodowych inicjatyw, w tym konsolidacji podstaw wiedzy społeczno-gospodarczej w zakresie turystyki, z myślą o osiągnięciu wspomnianych celów.