Statistics Explained

Dane statystyczne dotyczące przewozu osób


Dane pobrane w lipcu 2020 r.

Planowana aktualizacja artykułu: listopad 2021 r.


This Statistics Explained article has been archived on 21 July 2021.


Najważniejsze punkty

W ramach krajowych sieci kolejowych w UE-27 przewieziono w 2018 r. 8 mld pasażerów.

Przez porty lotnicze UE-27 przewieziono w 2018 r. prawie 1 mld pasażerów.

Przewóz osób drogą lotniczą poza UE-27, UE-27, 2018 r.
Źródło: Eurostat (avia_paexcc)


W poniższym artykule przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące aktualnej sytuacji i ostatnich zmian w zakresie statystyk przewozu osób w Unii Europejskiej (UE-27), na podstawie najnowszych dostępnych danych. Prezentowane są w nim informacje dotyczące przewozu osób różnymi środkami transportu, takimi jak transport drogowy, kolejowy, lotniczy i morski. Wśród nich głównym rodzajem transportu pasażerskiego jest przewóz samochodami osobowymi, któremu sprzyja chęć posiadania większej mobilności i elastyczności. Większe wykorzystanie samochodów osobowych do przewozu osób w całej UE-27 przyczyniło się jednak do wyższego poziomu zagęszczenia ruchu i zanieczyszczenia środowiska w wielu miastach i na wielu głównych arteriach transportowych.

Pełny artykuł

Podział zadań przewozowych w lądowym przewozie osób

Jak przedstawiono na wykresie 1, samochody osobowe odpowiadały za 82,9 % lądowego przewozu osób w UE-27 w 2017 r., natomiast autokary, autobusy i trolejbusy (9,4 %) oraz pociągi osobowe (7,8 %) stanowiły mniej niż jedną dziesiątą całego ruchu (mierzonego liczbą pasażerokilometrów (pkm) w ruchu lądowym przebytych w ramach każdego rodzaju transportu).

Wykres 1: Podział na rodzaje przewozu osób w ruchu lądowym, 2017 r.
(% liczby pasażerokilometrów)
Źródło: Eurostat (tran_hv_psmod)

Samochód osobowy był najważniejszym środkiem przewozu osób we wszystkich państwach członkowskich UE-27. Na Litwie w 2017 r. blisko 91 % całego przewozu osób odbywało się za pomocą samochodów osobowych. Ze wszystkich państw UE-27 tylko na Słowacji, w Czechach i na Węgrzech udział samochodów osobowych w transporcie osób nie przekraczał trzech czwartych. W przypadku Węgier przełożyło się to wśród państw członkowskich UE-27 na najwyższy udział autokarów i autobusów w przewozie osób (21,1 %). Jeszcze wyższy udział stwierdzono w państwach kandydujących – Turcji (28,2 %) i Macedonii Północnej (22,2 %). Najniższy udział autokarów, autobusów i trolejbusów w przewozie osób odnotowano w Niderlandach (2,9 %). Państwami członkowskimi UE-27 o najwyższym udziale przewozu osób koleją były Austria (11,9 %) i Niderlandy (11,4 %). Znacznie wyższy był jednak udział kolei w transporcie pasażerskim w Szwajcarii, gdzie kolej odpowiadała w 2017 r. za 19,7 % całego przewozu osób. Jednocześnie udział ten był niższy niż 2,0 % w Słowenii, na Litwie i w Grecji, a także w państwach kandydujących Macedonii Północnej i Turcji.

Pasażerowie w transporcie kolejowym

W odniesieniu do transportu kolejowego należy wskazać, że w 2018 r. w UE krajowymi sieciami kolejowymi przewieziono 8 mld pasażerów (zob. tablica 1). Należy zwrócić uwagę, że transport międzynarodowy odpowiadał za mniej niż 8 % całkowitego transportu kolejowego we wszystkich państwach z wyjątkiem Luksemburga, gdzie stanowił 26 % przewozów kolejowych. Ogółem 19 państw członkowskich UE-27 zgłosiło wzrost, a trzy zgłosiły spadek całkowitej liczby pasażerów przewożonych w latach 2017–2018 (Cypr i Malta nie posiadają kolei, a w przypadku Belgii, Węgier i Niderlandów dane są poufne). Największy wzrost zaobserwowano na Litwie (+11,7 %), w Grecji (+9,4 %), w Szwecji (+7,3 %) i w Austrii (+7,1 %). Państwo kandydujące Turcja również odnotowało znaczny wzrost (+17,8 %). Transport pasażerski zmniejszył się natomiast w Rumunii (o 3,9 %) i we Francji (o 2,4 %).

Tablica 1: Pasażerowie w transporcie kolejowym w podziale na rodzaje transportu, 2017-2018
(tys. pasażerów)
Źródło: Eurostat (rail_pa_typepas) oraz (rail_pa_quarta)

Pod względem ewolucji transportu krajowego w latach 2017–2018 największy wzrost odnotowano na Litwie (+11,5 %), w Grecji (+9,4 %), w Szwecji (+8,1 %) i w Austrii (+7,1 %), podczas gdy w Rumunii odnotowano największy spadek (-3,9 %).

W celu porównania względnego znaczenia transportu kolejowego w różnych państwach dane można ujednolicić, wyrażając wielkość ruchu pasażerskiego w stosunku do liczby ludności (zob. wykres 2). W przypadku podróży krajową siecią kolejową w Austrii, Szwecji, Francji i w Niemczech średnia w 2018 r. wyniosła powyżej 1 000 pasażerokilometrów na mieszkańca; było to dużo poniżej poziomu zanotowanego w Szwajcarii (2 133 pasażerokilometrów na mieszkańca). Najmniejsze średnie odległości pokonywane w 2018 r. krajowymi sieciami kolejowymi w tych 22 państwach członkowskich UE-27, które mają kolej i z których dane są dostępne, odnotowano natomiast w Grecji (103 pasażerokilometry na mieszkańca) oraz na Litwie (121 pasażerokilometrów na mieszkańca), ale średnia ta była jeszcze niższa w krajach kandydujących – Turcji (68 pasażerokilometrów na mieszkańca) i Macedonii Północnej (30 pasażerokilometrów na mieszkańca).

Wykres 2: Pasażerowie w transporcie kolejowym w podziale na rodzaje transportu, 2018 r.
(w pasażerokilometrach na mieszkańca)
Źródło: Eurostat (rail_pa_typepas) oraz (demo_gind)

Jeżeli chodzi o międzynarodowe podróże kolejowe, jedynymi państwami członkowskimi UE-27, które zgłosiły średnie powyżej 100 pasażerokilometrów na mieszkańca w 2018 r. były Luksemburg (213 pasażerokilometrów na mieszkańca), Czechy (160 pasażerokilometrów na mieszkańca) i Francja (143 pasażerokilometrów na mieszkańca); poziom ten przekroczono także w państwie EFTA – Szwajcarii (128 pasażerokilometrów na mieszkańca). Powyższe dane liczbowe mogą odzwierciedlać między innymi bliskość granic międzynarodowych, znaczenie pracowników przygranicznych, dostęp do połączeń kolei dużych prędkości oraz to, czy przez dane państwo biegną międzynarodowe korytarze transportowe.

Pasażerowie w transporcie lotniczym

W 2018 r. całkowita liczba pasażerów korzystających z transportu lotniczego po raz pierwszy przekroczyła na szczeblu UE-27 1 mld pasażerów (zob. wykres 3). Państwem członkowskim UE-27, które w 2018 r. obsłużyło największą liczbę pasażerów, były Niemcy (222 mln pasażerów). Na kolejnych miejscach uplasowały się Hiszpania (221 mln pasażerów) i Francja (162 mln pasażerów). Te trzy państwa wraz z Włochami reprezentowały 58 % sumy transportu lotniczego wszystkich 27 państw członkowskich. (Ten udział nie może być obliczony z wykorzystaniem wartości dla UE-27, która wyklucza podwójne liczenie, tzn. liczenie tego samego pasażera zarówno przy odlocie, jak i przy przylocie dla krajowych i międzynarodowych lotów wewnątrz UE-27.) Po drugiej stronie spektrum Słowenia zarejestrowała 1,8 mln pasażerów.

Niemal połowę przewozu osób drogą lotniczą obejmowały loty poza UE-27 (50 %), a transport krajowy i międzynarodowy wewnątrz UE-27 stanowił, odpowiednio, 16 % i 34 % pasażerskiego transportu lotniczego. Prawie dla wszystkich państw członkowskich UE-27 dominujący jest transport międzynarodowy wewnątrz UE-27, z udziałami pomiędzy 37 % dla Francji i 76 % dla Luksemburga. Wyjątek stanowią Francja, Irlandia, Cypr, Niderlandy, Słowacja i Słowenia, w których udział transportu poza UE-27 jest wyższy niż udział międzynarodowego transportu wewnątrz UE-27. Największy udział transportu poza UE-27 odnotowano na Cyprze (60 %), a najmniejszy w Luksemburgu (24 %). W przypadku wszystkich państw UE-27 udział transportu krajowego był niższy niż zarówno udział transportu międzynarodowego wewnątrz UE-27, jak i udział transportu poza UE-27. Największe udziały transportu krajowego odnotowano we Włoszech (21 %), w Szwecji (20 %), we Francji (19 %), w Hiszpanii (18 %) i w Grecji (16 %).

Wykres 3: Pasażerowie w transporcie lotniczym w podziale na rodzaje transportu, 2018 r.
(mln obsługiwanych pasażerów)
Źródło: Eurostat (avia_paoc)

W 2018 r. Paris-Charles de Gaulle był portem lotniczym w UE-27, w którym odnotowano największy ruch pod względem liczby obsługiwanych pasażerów – łącznie 72 mln przylotów albo odlotów pasażerów (zob. wykres 4). Paryż-Charles de Gaulle pozostaje najbardziej obłożonym portem lotniczym w UE-27 od 2002 r. Na następnych miejscach plasują się Amsterdam/Schiphol (71 mln) i Frankfurt nad Menem (69 mln).

Zdecydowana większość pasażerów korzystających z tych trzech największych portów lotniczych podróżowała na trasach międzynarodowych; najniższy udział podróży międzynarodowych odnotowano w przypadku portu lotniczego we Frankfurcie nad Menem (89 %), a najwyższy, (prawie 100 %) w przypadku portu Amsterdam/Schiphol. Loty krajowe natomiast objęły 28 % spośród 56 mln pasażerów obsługiwanych przez czwarty pod względem natężenia ruchu w 2018 r. port lotniczy UE-27, a mianowicie Adolfo Suárez Madrid-Barajas. Stosunkowo wysoki odsetek pasażerów w lotach krajowych odnotowano także w przypadku Paryża/Orly (43 %), Barcelony/El Prat i Rzymu/Fiumicino (dla obu 27 %).

Wykres 4: 15 najważniejszych portów lotniczych w UE-27, 2018 r.
(mln obsługiwanych pasażerów)
Źródło: Eurostat (avia_paoa)

Na mapie 1 przedstawiono kilka elementów przewozu osób drogą lotniczą poza UE-27. Głównym regionem partnerskim była zdecydowanie „reszta Europy” (poza UE-27), stanowiąc 60 % transportu lotniczego pasażerów poza UE-27. Partnerskim regionem na świecie, w którym w latach 2017–2018 zaobserwowano największy wzrost przewozu osób z UE-27, jest subkontynent indyjski, ze wzrostem o 18,6 %, a następnie Afryka Płn. (+17,5 %) i republiki azjatyckie byłego ZSRR (+15,1 %). Transport lotniczy pasażerów poza UE-27 wzrósł we wszystkich regionach świata z wyjątkiem „Ameryki Centralnej i Karaibów” (-0,6 %).

Mapa 1: Przewóz osób drogą lotniczą poza UE-27, UE-27, 2018 r.
Źródło: Eurostat (avia_paexcc)

Pasażerowie w transporcie morskim

W odniesieniu do transportu morskiego szacuje się, że całkowita liczba pasażerów wsiadających i wysiadających w portach UE-27 w 2018 r. wyniosła niemal 410 mln osób, co stanowi wzrost o 5,6 % w porównaniu z rokiem poprzednim (zob. wykres 2). W przeciwieństwie do operacji przemieszczania towarów, w ramach których w portach UE-27 rozładowuje się około 60 % towarów i załadowuje się około 40 % towarów, różnica między liczbą pasażerów wysiadających (przybywających do UE) i wsiadających (opuszczających UE) w portach UE-27 jest zasadniczo niewielka. Pokazuje to, że przewóz osób drogą morską w Europie odbywa się głównie za pośrednictwem krajowych lub wewnątrzunijnych (UE-27) usług przewozu promem, a w danych statystycznych dotyczących przepustowości portów tych samych pasażerów liczy się dwukrotnie (podczas wsiadania na prom w jednym porcie UE-27 oraz wysiadania z tego samego promu w innym porcie UE-27).

Porty włoskie i greckie, obsługujące odpowiednio 85,4 i 72,5 mln osób podróżujących drogą morską, odpowiadały za łączny udział 38,5 % całkowitej liczby pasażerów wsiadających i wysiadających w portach UE-27 w 2018 r. W związku z tym Włochy i Grecja w dalszym ciągu stanowią główne kraje obsługujące w UE-27 przewóz osób drogą morską. Włochy odnotowały istotny wzrost liczby wsiadających i wysiadających pasażerów w porównaniu z 2017 r. (+15,6 %) Na kolejnym miejscu uplasowała się Dania, w której w 2018 r. odnotowano blisko 43,8 mln wsiadających i wysiadających pasażerów, co stanowi w porównaniu z 2017 r. wzrost o 2,2 %.

Tablica 2: Liczba pasażerów podróżujących drogą morską, wsiadających i wysiadających we wszystkich portach, 2015-2018 r.
(tys. pasażerów)
Źródło: Eurostat (mar_mp_aa) oraz (mar_mp_aa_cphd)

W 2018 r., w porównaniu z rokiem poprzednim największy względny wzrost przewozu osób drogą morską stwierdzono w Bułgarii (+20,9 %, z niskiego poziomu), Hiszpanii (+16,8 %) i we Włoszech (+15,6 %). Natomiast największy względny spadek stwierdzono w Rumunii (żadnych pasażerów w 2018 r.), na Cyprze (-60,9 %, z niskiego poziomu), w Słowenii (-21,1 %, z niskiego poziomu) i w Belgii (-11,3 %).

Chociaż pasażerowie statków wycieczkowych stanowili jedynie 3,3 % całkowitej liczby pasażerów wsiadających i wysiadających w 2018 r. w portach UE-27, mieli oni istotny udział w liczbie pasażerów odnotowanej w portach i państwach o nasilonym ruchu statków wycieczkowych. Około 78 % całkowitej liczby pasażerów statków wycieczkowych wsiadających i wysiadających w 2018 r. w portach UE-27 odnotowano w trzech państwach: we Włoszech, w Hiszpanii, i w Niemczech. Liczby te nie uwzględniają pasażerów statków wycieczkowych odbywających jednodniowe wycieczki z portów UE-27.

Dane źródłowe tablic i wykresów

Źródła danych

Większość danych statystycznych dotyczących lądowego przewozu osób opiera się na ruchu pojazdów w każdym z państw zgłaszających, niezależnie od przynależności państwowej danego pojazdu czy statku („zasada terytorialności”). Z tego powodu uważa się, że miara pasażerokilometrów (pkm odpowiada jednemu pasażerowi, który przebył odległość jednego kilometra) jest miarą bardziej wiarygodną, gdyż liczba pasażerów pociąga za sobą większe ryzyko podwójnego liczenia, szczególnie w przypadku transportu międzynarodowego. Metodyka stosowana we wszystkich państwach członkowskich UE nie jest zharmonizowana w przypadku pasażerskiego transportu drogowego.

Podział zadań przewozowych w lądowym przewozie osób obejmuje transport samochodem osobowym, autokarem, autobusem i trolejbusem oraz pociągiem; dotyczy to głównie przemieszczania się na terytorium państwa, bez względu na przynależność państwową pojazdu. Podział zadań przewozowych w przewozie osób określa się jako procentowy udział każdego rodzaju transportu i opiera się na danych wyrażonych w pasażerokilometrach. Do celów niniejszego artykułu wartość łączna dla lądowego przewozu osób nie obejmuje krajowych usług w zakresie transportu lotniczego i wodnego (śródlądowej żeglugi i lotnictwa).

Pasażerowie w transporcie kolejowym

Pasażerem w transporcie kolejowym jest dowolna osoba, z wyjątkiem członków załogi kolejowej, która podróżuje koleją. Dane o pasażerach w transporcie kolejowym nie są dostępne dla Malty i Cypru (ani Islandii), ponieważ państwa te nie mają kolei. Roczne statystyki dotyczące pasażerów w krajowym i międzynarodowym transporcie kolejowym na ogół obejmują jedynie większe przedsiębiorstwa transportu kolejowego, chociaż niektóre państwa używają szczegółowych danych dla wszystkich operatorów kolejowych.

Pasażerowie w transporcie lotniczym

Statystyki dotyczące transportu lotniczego dotyczą transportu krajowego i międzynarodowego, mierzonego liczbą przewożonych pasażerów. Dane są gromadzone dla przylotów i odlotów. Pasażerowie przewożeni w transporcie lotniczym to pojęcie, które odnosi się do wszystkich pasażerów w danym locie liczonych tylko raz, a nie wielokrotnie na każdym etapie danego lotu. Pasażerowie w transporcie lotniczym obejmują wszystkich pasażerów generujących przychody i ich niegenerujących, których podróże zaczynają się lub kończą w zgłaszającym porcie lotniczym, oraz pasażerów transferowych dołączających do lotu lub opuszczających lot w zgłaszającym porcie lotniczym. Wyłączeni są pasażerowie tranzytu bezpośredniego. Statystyki dotyczące transportu lotniczego są gromadzone z częstotliwością miesięczną, kwartalną i roczną, choć w niniejszym artykule przedstawiono tylko dane roczne. Dane statystyczne dotyczące pasażerów w transporcie lotniczym obejmują również liczbę komercyjnych lotów pasażerskich, a także informacje dotyczące poszczególnych tras i liczby dostępnych miejsc. Dane roczne są dostępne dla większości państw członkowskich UE począwszy od 2003 r.

Pasażerowie w transporcie morskim

Dane dotyczące transportu morskiego są ogólnie dostępne od 2001 r., choć niektóre państwa członkowskie UE przekazują dane od 1997 r. Statystyki dotyczące transportu morskiego nie są przekazywane przez Czechy, Luksemburg, Węgry, Austrię ani Słowację, ponieważ żadne z tych państw nie ma ruchu morskiego; to samo dotyczy Liechtensteinu i Szwajcarii.

Pasażerem w transporcie morskim jest dowolna osoba, która podróżuje drogą morską statkiem handlowym. Za pasażerów nie uważa się obsługi oraz członków załogi, którzy nie wykonują żadnych zadań, ale nie płacą za bilet. Wyłączone są również niemowlęta. Możliwe jest wystąpienie podwójnego liczenia, gdy dane zgłosi zarówno port wejścia na statek, jak i port zejścia ze statku; jest to dość powszechne w przypadku transportu morskiego pasażerów, który, ogólnie rzecz biorąc, odbywa się na stosunkowo krótką odległość.

Kontekst

Unijna polityka transportowa dąży do zapewnienia, aby pasażerowie korzystali z tych samych podstawowych standardów traktowania, niezależnie od miejsca podróży w obrębie UE. Pasażerowie mają już szereg praw obejmujących różne obszary: informacje o ich podróży, rezerwacje i ceny biletów, uszkodzenia bagażu, opóźnienia i odwołania bądź trudności napotykane podczas organizowanych wakacji. Uwzględniając powyższe kwestie, przepisy UE zapewniają ochronę praw pasażerów korzystających z różnych środków transportu:

Opracowano również szczegółowe przepisy w celu zapewnienia, aby osoby o ograniczonej możliwości poruszania się miały zapewnione niezbędne udogodnienia i nie odmawiano im niesprawiedliwie przewozu. Rozporządzenie (WE) nr 1107/2006 określa prawa osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą.

W grudniu 2011 r. Komisja Europejska przyjęła „Europejską wizję dotyczącą pasażerów”: komunikat w sprawie praw pasażerów we wszystkich środkach transportu” (COM(2011) 898 final). Potwierdzono w niej prace podjęte w celu wprowadzenia środków ochrony pasażerów we wszystkich środkach transportu, ale zauważono, że pełny zbiór praw nie jest w pełni wdrożony. Celem komunikatu jest konsolidacja istniejących prac i dążenie do bardziej spójnego, skutecznego i zharmonizowanego stosowania praw wraz z lepszym zrozumieniem wśród pasażerów.

W marcu 2011 r. Komisja Europejska przyjęła białą księgę „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011) 144 final). Ta obszerna strategia zawiera plan obejmujący 40 konkretnych inicjatyw mających na celu stworzenie w ciągu 10 lat konkurencyjnego systemu transportowego, który ma zwiększyć mobilność, usunąć główne bariery w kluczowych obszarach, zwiększyć efektywność zużycia paliwa i zatrudnienie.

Więcej szczegółów na temat wniosków Komisji Europejskiej w sprawie inicjatyw dotyczących polityki transportowej ujęto we wstępnym artykule na temat transportu w UE.

Bezpośredni dostęp do

Inne artykuły
Tablice
Baza danych
Sekcja specjalna
Publikacje
Metodologia
Wizualizacje




Transport, volume and modal split (t_tran_hv)
Volume of passenger transport relative to GDP (tsdtr240)
Modal split of passenger transport (tsdtr210)
Railway transport (t_rail)
Rail transport of passengers (ttr00015)
Air transport (t_avia)
Air transport of passengers (ttr00012)
Multimodal data (tran)
Transport, volume and modal split (tran_hv)
Volume of passenger transport relative to GDP (tran_hv_pstra)
Modal split of passenger transport (tran_hv_psmod)
Railway transport (rail)
Railway transport measurement - passengers (rail_pa)
Road transport (road)
Road transport measurement - passengers (road_pa)
Maritime transport (mar)
Maritime transport - passengers - detailed annual and quarterly results (mar_pa)
Air transport (avia)
Air transport measurement - passengers (avia_pa)

Podręczniki i wytyczne

Uwagi metodyczne

Pliki metadanych ESMS

Retrieved from "https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:Passenger_transport_statistics/pl&oldid=537402"