Archive:Διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές

Στοιχεία εξαχθέντα τον Μάρτιο του 2020.

Προγραμματισμένη επικαιροποίηση του άρθρου: Ιούνιος 2021.

This Statistics Explained article has been archived on 6 April 2021.

Highlights

Η ΕΕ-27, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα αντιπροσώπευαν το 42 % των παγκόσμιων εμπορευματικών συναλλαγών το 2018.

Το 2019 ο κύριος εταίρος της ΕΕ-27 ως προς τις εξαγωγές ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και ως προς τις εισαγωγές η Κίνα.

Τα μηχανήματα και τα οχήματα αντιπροσώπευαν το 41 % των εξαγωγών και το 33 % των εισαγωγών της ΕΕ-27 το 2019.

Ανάπτυξη των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών, ΕΕ-28, 2009–2019

Το άρθρο αυτό πραγματεύεται την ανάπτυξη των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Εξετάζει το μερίδιο της ΕΕ στις παγκόσμιες εισαγωγικές και εξαγωγικές αγορές, το εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ (εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ), τους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ, και τις κατηγορίες προϊόντων της ΕΕ με τις μεγαλύτερες συναλλαγές.

Η ΕΕ-27 αντιπροσωπεύει το 15 % περίπου των παγκόσμιων εμπορευματικών συναλλαγών. Η αξία των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών υπερβαίνει σημαντικά την αξία του εμπορίου υπηρεσιών (κατά τρεις φορές περίπου), κάτι που αντανακλά τη φύση ορισμένων υπηρεσιών όπου είναι δυσκολότερες οι διασυνοριακές συναλλαγές.

Το παρόν άρθρο αποτελεί μέρος μιας διαδικτυακής έκδοσης η οποία παρέχει πρόσφατα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές, καλύπτοντας πληροφορίες σχετικά με τους κύριους εταίρους της ΕΕ, τα κύρια προϊόντα που αποτελούν αντικείμενο συναλλαγών, ειδικά χαρακτηριστικά του εμπορίου καθώς και γενικές πληροφορίες.

Full article

Οι τρεις κυριότεροι παγκόσμιοι παράγοντες στον τομέα του διεθνούς εμπορίου: ΕΕ, Κίνα και ΗΠΑ

Από το 2004, όταν η Κίνα πέρασε την Ιαπωνία, η ΕΕ-27, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τους τρεις κυριότερους παγκόσμιους παράγοντες στον τομέα του διεθνούς εμπορίου (βλ. σχήμα 1). Το 2018, το συνολικό επίπεδο εμπορευματικών συναλλαγών (εξαγωγών και εισαγωγών) που καταγράφηκε για την ΕΕ-27 ήταν 3 967 δισ. ευρώ (επισημαίνεται ότι δεν περιλαμβάνεται το εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ), ποσό υψηλότερο κατά 50 δισ. ευρώ από αυτό της Κίνας και κατά 342 δισ. ευρώ από το επίπεδο που καταγράφηκε για τις Ηνωμένες Πολιτείες· στην Ιαπωνία καταγράφηκε το τέταρτο υψηλότερο επίπεδο εμπορευματικών συναλλαγών, δηλαδή 1 260 δισ. ευρώ.

Σχήμα 1: Κύριοι παράγοντες στον τομέα των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών, 2018
(σε δισ. ευρώ)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_introle) και UNCTAD

Το 2018 ο λόγος εξαγωγών-εισαγωγών (δείκτης κάλυψης) ήταν ιδιαίτερα υψηλός υπέρ των εξαγωγών στη Ρωσία και την Κίνα (βλ. σχήμα 2), οι οποίες είχαν και τα μεγαλύτερα ετήσια εμπορικά πλεονάσματα σε απόλυτους όρους.

Σχήμα 2: Δείκτης κάλυψης για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές, 2008 και 2018
(%)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_introle) και UNCTAD

Το 2018, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν το υψηλότερο έλλειμμα (βλ. σχήμα 3), γεγονός το οποίο είναι επίσης εμφανές καθ’ όλη τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας για την οποία υπάρχουν στοιχεία.

Σχήμα 3: Εμπορικό ισοζύγιο για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές, 2008 και 2018
(σε δισ. ευρώ)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_introle) και UNCTAD

Ως προς τις ροές εξαγωγών και εισαγωγών, η ΕΕ-27 είχε το δεύτερο μεγαλύτερο μερίδιο όσον αφορά τις παγκόσμιες εμπορευματικές εξαγωγές και εισαγωγές το 2018 (βλ. σχήματα 4 και 5): οι εμπορευματικές εξαγωγές της ΕΕ-27 ανήλθαν σε 15,5 % του παγκόσμιου συνόλου. Μόνο η Κίνα (15,8 %) είχε μεγαλύτερο μερίδιο, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες (10,6 %) ακολουθούσαν με διαφορά.

Σχήμα 4: Μερίδια στην παγκόσμια αγορά εμπορευματικών εξαγωγών, 2018
(ποσοστό % των παγκόσμιων εξαγωγών)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_introle) και UNCTAD

Σε ό,τι αφορά τις παγκόσμιες εισαγωγές, το 2018 οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μεγαλύτερο μερίδιο (15,8 %) τόσο από την ΕΕ-27 (13,7 %) όσο και από την Κίνα (13,0 %).

Σχήμα 5: Μερίδια στην παγκόσμια αγορά εμπορευματικών εισαγωγών, 2018
(ποσοστό % των παγκόσμιων εισαγωγών)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_introle) και UNCTAD

Πλεόνασμα για το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ από το 2012

Το 2019, οι διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27 με τον υπόλοιπο κόσμο (άθροισμα εισαγωγών και εξαγωγών με χώρες εκτός ΕΕ) ανήλθαν σε 4 067 δισ. ευρώ (βλ. σχήμα 6). Τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με το 2018, με την αύξηση των εισαγωγών (27 δισ. ευρώ) να είναι μικρότερη απ’ αυτή των εξαγωγών (73 δισ. ευρώ). Ως αποτέλεσμα, το εμπορικό πλεόνασμα (152 δισ. ευρώ) που παρουσίασε η ΕΕ-27 το 2018 αυξήθηκε στα 197 δισ. ευρώ το 2019.

Μεταξύ 2009 και 2012, οι εξαγωγές της ΕΕ-27 αυξήθηκαν με ταχείς ρυθμούς από τα 1 184 δισ. στα 1 771 δισ. ευρώ. Μεταξύ 2012 και 2016 οι εξαγωγές παρέμειναν σχετικά σταθερές, αλλά τα επόμενα τρία έτη αυξήθηκαν από 1 867 δισ. ευρώ το 2016 σε 2 132 δισ. ευρώ το 2019. Οι εισαγωγές ακολούθησαν περίπου την ίδια τάση με τις εξαγωγές, καθώς αυξήθηκαν από 1 193 δισ. ευρώ το 2009 σε 1 666 δισ. ευρώ το 2011. Μεταξύ 2011 και 2016 παρέμειναν σχετικά σταθερές, αλλά τα επόμενα τρία έτη αυξήθηκαν από 1 602 δισ. ευρώ σε 1 935 δισ. ευρώ το 2019.

Σχήμα 6: Ανάπτυξη των διεθνών εμπορευματικών συναλλαγών, ΕΕ-27, 2009-2019
(σε δισ. ευρώ)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intertrd)

Μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, η Γερμανία ήταν με διαφορά το κράτος μέλος με το υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27 το 2019, συνεισφέροντας το 29,6 % των εμπορευματικών εξαγωγών της ΕΕ-27 σε τρίτες χώρες, ενώ οι εισαγωγές της αντιπροσώπευαν πάνω από το ένα πέμπτο (21,0 %) των εισαγωγών της ΕΕ-27 (βλ. σχήμα 7). Οι επόμενες τρεις μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες, η Γαλλία (11,6 %), η Ιταλία (11,0 %) και οι Κάτω Χώρες (10,3 %), ήταν τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ με διψήφιο ποσοστό εξαγωγών στο σύνολο των εξαγωγών της ΕΕ-27. Οι Κάτω Χώρες (17,5 %), η Γαλλία (10,7 %) και η Ιταλία (9,5 %) ήταν, μετά τη Γερμανία, οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς εμπορευμάτων από τρίτες χώρες το 2019. Το σχετικά μεγάλο ποσοστό των Κάτω Χωρών μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να εξηγηθεί από τις σημαντικές ποσότητες εμπορευμάτων που εισέρχονται στην ΕΕ μέσω του Ρότερνταμ, του σημαντικότερου θαλάσσιου λιμένα της ΕΕ.

Σχήμα 7: Εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27, 2019
(ποσοστό % των εξαγωγών/εισαγωγών της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα όσον αφορά τις εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27 το 2019, το οποίο αποτιμάται σε 224,3 δισ. ευρώ, το κατέγραψε η Γερμανία, ενώ ακολούθησαν η Ιταλία (51,9 δισ. ευρώ), η Ιρλανδία (40,6 δισ. ευρώ) και η Γαλλία (39,2 δισ. ευρώ). Τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα σε ό,τι αφορά τις εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ ήταν 118,7 δισ. ευρώ στις Κάτω Χώρες και 30,7 δισ. ευρώ στην Ισπανία (βλ. πίνακα Β στο αρχείο excel που επισυνάπτεται κατωτέρω).

Στο Λουξεμβούργο και τη Σλοβακία τα υψηλότερα ποσοστά όσον αφορά τις εσωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ

Οι εμπορευματικές συναλλαγές μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ (εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ) εκτιμάται ότι ανήλθαν —όσον αφορά τις εξαγωγές— σε 3 061 δισ. ευρώ το 2019. Το ύψος των εν λόγω συναλλαγών ήταν 44 % υψηλότερο σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών από την ΕΕ-27 σε τρίτες χώρες, ύψους 2 132 δισ. ευρώ (εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ).

Μεταξύ 2018 και 2019, το εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27 —μετρούμενο επίσης σε εξαγωγές— αυξήθηκε κατά 1,5 % στο σύνολο της ΕΕ-27. Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, διψήφια ποσοστά αύξησης μεταξύ 2018 και 2019 καταγράφηκαν μόνο στην Κύπρο (16,4 %), ενώ η Σουηδία (-0,6 %), το Βέλγιο (-0,3 %) και η Σλοβακία (-0,1 %) ήταν οι μόνες χώρες που είδαν τις ενδοενωσιακές εξαγωγές τους να μειώνονται. Ως προς τις εισαγωγές, μόνο η Κροατία (7,8 %) και η Πορτογαλία (7,4 %) σημείωσαν αύξηση πάνω από 5 %, ενώ οι εισαγωγές της Ιρλανδίας (-3,9 %), του Βελγίου (-1,4 %), της Μάλτας (-1,3 %) και της Σουηδίας (-0,9 %) μειώθηκαν.

Όπως και για το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27, η Γερμανία ήταν και πάλι το κράτος μέλος της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με το εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27 το 2019, συνεισφέροντας το 22,8 % των εμπορευματικών εξαγωγών της ΕΕ-27 προς άλλα κράτη μέλη, καθώς και το 23,2 % των εμπορευματικών εισαγωγών στην ΕΕ-27 από άλλα κράτη μέλη (βλ. σχήμα 8). Οι Κάτω Χώρες (13,5 %) ήταν το μόνο άλλο κράτος μέλος που συνεισέφερε πάνω από το ένα δέκατο των εξαγωγών εντός της ΕΕ, και πάλι λόγω του Ρότερνταμ, ενώ η Γαλλία (12,5 %) ήταν το μόνο άλλο κράτος μέλος που αντιπροσώπευε πάνω από το ένα δέκατο των εισαγωγών από χώρες της ΕΕ.

Σχήμα 8: Εσωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27, 2019
(ποσοστό % των εξαγωγών/εισαγωγών της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Η σπουδαιότητα της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ αναδεικνύεται από το γεγονός ότι, για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ εκτός από την Ιρλανδία, οι εμπορευματικές συναλλαγές με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (άθροισμα εξαγωγών και εισαγωγών) ήταν μεγαλύτερες σε όγκο από τις εμπορευματικές συναλλαγές με χώρες εκτός ΕΕ (άθροισμα εξαγωγών και εισαγωγών) (βλ. σχήμα 9). Το ποσοστό των συνολικών εμπορευματικών συναλλαγών που αντιστοιχεί σε ροές εσωτερικού και εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ διέφερε σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, κάτι που αντανακλά έως κάποιο βαθμό τους ιστορικούς δεσμούς και τη γεωγραφική τοποθεσία. Τα μεγαλύτερα ποσοστά εσωτερικού εμπορίου της ΕΕ (πάνω από 75 % των συνολικών συναλλαγών) καταγράφηκαν στο Λουξεμβούργο (82,0 %), τη Σλοβακία (79,5 %), την Τσεχία (76,6 %) και την Ουγγαρία (75,1 %), ενώ το ποσοστό αυτό μειώνεται στο 51,5 % για την Ελλάδα και στο 37,5 % για την Ιρλανδία.

Σχήμα 9: Εσωτερικές και εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27, 2019
(εισαγωγές και εξαγωγές, ποσοστό % του συνολικού εμπορίου)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Μεγάλη αύξηση στις εμπορευματικές συναλλαγές με την Κίνα κατά το διάστημα 2009-2019

Μεταξύ του 2009 και του 2019, η εξέλιξη των εμπορευματικών εξαγωγών της ΕΕ-27 ανά μείζονα εμπορικό εταίρο διαφοροποιήθηκε σημαντικά. Μεταξύ των κυριότερων εμπορικών εταίρων, η υψηλότερη μέση ετήσια αύξηση καταγράφηκε στις εξαγωγές προς την Κίνα (9,9 %) και το Μεξικό (9,5 %) (βλ. σχήμα 10). Η χαμηλότερη αύξηση σημειώθηκε στις εξαγωγές προς τη Ρωσία (3,3 %) και τη Νορβηγία (4,1 %).

Από την πλευρά των εισαγωγών, την υψηλότερη μέση ετήσια αύξηση μεταξύ 2009 και 2019 σημείωσαν οι εμπορευματικές εισαγωγές από το Μεξικό (10,5 %) και την Τουρκία (8,1 %). Τα χαμηλότερα ποσοστά αύξησης καταγράφηκαν για τις εισαγωγές από τη Νορβηγία (0,3 %) και τη Ρωσία (2,3 %) —αμφότερες σημαντικοί εξαγωγείς ενεργειακών προϊόντων— καθώς και από την Ιαπωνία (2,2 %).

Σχήμα 10: Εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27 ανά κύριο εμπορικό εταίρο, ΕΕ-27, 2009 και 2019
(σε δισ. ευρώ)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_maineu)

Με ποσοστό 18,0 %, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν με διαφορά ο συνηθέστερος προορισμός των εμπορευμάτων που εξήχθησαν από την ΕΕ-27 το 2019 (βλέπε σχήμα 11). Δεύτερος σημαντικότερος προορισμός για τις εξαγωγές της ΕΕ-27 ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο (14,9 % του συνόλου της ΕΕ-27), με τρίτη την Κίνα (9,3 %). Οι επτά σπουδαιότεροι προορισμοί για τις εμπορευματικές εξαγωγές της ΕΕ-27 —Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Κίνα, Ελβετία, Ρωσία, Τουρκία και Ιαπωνία— αντιπροσωπεύουν σχεδόν τα τρία πέμπτα (59,3 %) των συνολικών εμπορευματικών εξαγωγών της ΕΕ-27.

Σχήμα 11: Κύριοι εμπορικοί εταίροι ως προς τις εμπορευματικές εξαγωγές, ΕΕ-27, 2019
(ποσοστό % των εξαγωγών σε χώρες εκτός της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_maineu)

Οι επτά σπουδαιότεροι προμηθευτές εμπορευματικών εισαγωγών της ΕΕ-27 ήταν οι ίδιες χώρες με τους επτά σπουδαιότερους προορισμούς για τις εξαγωγές της ΕΕ-27, αν και με ελαφρώς διαφορετική κατάταξη (αντιπρβλ. σχήματα 11 και 12). Οι επτά αυτές χώρες αντιστοιχούσαν σε μεγαλύτερο μερίδιο των εμπορευματικών εισαγωγών της ΕΕ-27 από το μερίδιό τους στις εμπορευματικές εξαγωγές της: λίγο πάνω από τα τρία πέμπτα (60,7 %) του συνόλου των εμπορευματικών εισαγωγών στην ΕΕ-27 προέρχονταν από αυτές τις επτά χώρες. Με σχεδόν ένα πέμπτο (18,7 %) του συνόλου των εισαγωγών, η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής εμπορευμάτων στην ΕΕ-27 το 2019, ενώ με διαφορά ακολουθούσαν οι Ηνωμένες Πολιτείες (12,0 %) και το Ηνωμένο Βασίλειο (10,0 %).

Σχήμα 12: Κύριοι εμπορικοί εταίροι ως προς τις εμπορευματικές εισαγωγές, ΕΕ-27, 2019
(ποσοστό % των εισαγωγών από χώρες εκτός της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_maineu)

Μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα όσον αφορά τα μηχανήματα και τα οχήματα, καθώς και τα χημικά

Μεταξύ 2014 και 2019, η αξία των εξαγωγών της ΕΕ-27 σε χώρες εκτός της ΕΕ αυξήθηκε για τις περισσότερες ομάδες προϊόντων που περιλαμβάνονται στο σχήμα 13, με εξαίρεση τις εξαγωγές ενέργειας οι οποίες σημείωσαν μείωση κατά 8,2 %. Η μεγαλύτερη αύξηση όσον αφορά τις εξαγωγές καταγράφηκε στα χημικά (35,8 %), ενώ αύξηση κατά περισσότερο από 20 % σημειώθηκε επίσης για τα τρόφιμα και τα ποτά (22,7 %), καθώς και για τις πρώτες ύλες (20,1 %).

Από την πλευρά των εισαγωγών, παρατηρήθηκε παρόμοια τάση, με σημαντική συνολική μείωση του επιπέδου των εισαγωγών εκτός της ΕΕ σε ό,τι αφορά την ενέργεια (-15,2 %) μεταξύ 2014 και 2019 (επισημαίνεται ότι ορισμένες από τις απώλειες μπορούν να αποδοθούν στις μεταβολές των τιμών και/ή στις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, καθώς οι τιμές του πετρελαίου τιμολογούνται στις παγκόσμιες αγορές σε δολάρια ΗΠΑ). Αντιθέτως, οι εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ όσον αφορά τα μηχανήματα και τα οχήματα αυξήθηκαν κατά 45,4 %, με σχετικά υψηλά ποσοστά αύξησης να καταγράφονται επίσης για τα χημικά (28,6 %) και τα άλλα μεταποιημένα προϊόντα (24,1 %).

Το πλεόνασμα των 197,1 δισ. ευρώ όσον αφορά τις εξωτερικές εμπορευματικές συναλλαγές της ΕΕ-27 το 2019 οφειλόταν στα μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα όσον αφορά τα μηχανήματα και τα οχήματα (237,1 δισ. ευρώ) και τα χημικά (171,6 δισ. ευρώ) και σε μικρότερα πλεονάσματα όσον αφορά τα τρόφιμα και τα ποτά καθώς και τα άλλα μεταποιημένα προϊόντα. Τα πλεονάσματα αυτά δεν μπόρεσαν να αντισταθμιστούν από το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα όσον αφορά την ενέργεια (-258.2 δισ. ευρώ) και το μικρότερο έλλειμμα ως προς τις πρώτες ύλες (-26,1 δισ. ευρώ).

Σχήμα 13: Εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ-27 ανά κατηγορία κυριότερων προϊόντων, ΕΕ-27, 2014 και 2019
(σε δισ. ευρώ)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intertrd)

Η δομή των εμπορευματικών εξαγωγών της ΕΕ-27 δεν άλλαξε σημαντικά μεταξύ 2014 και 2019 (βλ. σχήμα 14), με εξαίρεση την αύξηση κατά 2,4 ποσοστιαίες μονάδες που σημειώθηκε ως προς τα χημικά, από 16,7 % το 2014 σε 19,1 % το 2019, και τη μείωση κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες για την ενέργεια.

Σχήμα 14: Κύριες εξαγωγές ανά προϊόν, ΕΕ-27, 2014 και 2019
(ποσοστό % των εξαγωγών σε χώρες εκτός της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Όσον αφορά τη δομή των εισαγωγών της ΕΕ-27 μεταξύ 2014 και 2019, μεγάλη μείωση (7,6 ποσοστιαίες μονάδες) σημειώθηκε ως προς το μερίδιο της ενέργειας, από 26,3 % σε 18,7 % (βλ. σχήμα 15). Η μείωση αυτή οφειλόταν εν μέρει στην πτώση των τιμών των ενεργειακών προϊόντων. Αντιθέτως, κατά την ίδια περίοδο το μερίδιο των μηχανημάτων και των οχημάτων αυξήθηκε κατά 6,0 ποσοστιαίες μονάδες, από 26,9 % σε 32,8 %. Ως προς τα μερίδια των άλλων προϊόντων υπήρξαν μικρές μόνο μεταβολές.

Σχήμα 15: Κύριες εισαγωγές ανά προϊόν, ΕΕ-27, 2014 και 2019
(ποσοστό % των εισαγωγών από χώρες εκτός της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Στο σχήμα 16 αντιπαραβάλλονται η δομή των εισαγωγών και των εξαγωγών της ΕΕ-27 το 2019: θα πρέπει να σημειωθεί ότι το συνολικό επίπεδο των εξαγωγών ήταν υψηλότερο κατά 10,2 % από εκείνο των εισαγωγών. Η σημαντικότερη διαφορά βρίσκεται στο μερίδιο της ενέργειας, το οποίο ήταν σχεδόν τετραπλάσιο για τις εισαγωγές απ’ ό,τι για τις εξαγωγές. Η διαφορά αυτή αντισταθμίστηκε από το χαμηλότερο μερίδιο εισαγωγών σε σχέση με τις εξαγωγές για τα μηχανήματα και τα οχήματα, καθώς και για τα χημικά.

Σχήμα 16: Κύριες εξαγωγές και εισαγωγές ανά προϊόν, ΕΕ-27, 2019
(ποσοστό % εξαγωγών/εισαγωγών σε/από χώρες εκτός της ΕΕ-27)
Πηγή: Eurostat (ext_lt_intratrd)

Πηγή δεδομένων για πίνακες και γραφήματα

Διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές: πίνακες και σχήματα (στα αγγλικά)

Πηγές δεδομένων

Οι στατιστικές για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές μετρούν την αξία και την ποσότητα των εμπορευμάτων που αποτελούν αντικείμενο εμπορίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ (εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ) και των εμπορευμάτων που αποτελούν αντικείμενο εμπορίας των κρατών μελών με τρίτες χώρες (εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ). Οι στατιστικές αυτές είναι η επίσημη πηγή πληροφοριών για τις εισαγωγές, τις εξαγωγές και το εμπορικό ισοζύγιο στην ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τη ζώνη του ευρώ.

Οι στατιστικές δημοσιεύονται για κάθε δηλούσα χώρα σε σχέση με κάθε χώρα εταίρο, για διάφορες ταξινομήσεις προϊόντων. Μία από τις συνηθέστερα χρησιμοποιούμενες ταξινομήσεις προϊόντων είναι η Τυποποιημένη Ταξινόμηση Διεθνούς Εμπορίου (SITC Rev. 4) των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ)· χάρη σ’ αυτήν μπορεί να γίνει σύγκριση με τις στατιστικές για το διεθνές εμπόριο που καταρτίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στις στατιστικές για το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ, τα στοιχεία για την ΕΕ-27 περιλαμβάνονται σ’ ένα και μόνο σύνολο εμπορικών συναλλαγών. Με άλλα λόγια, τα στοιχεία για τις εξαγωγές αφορούν μόνον εκείνες τις εξαγωγές της ΕΕ-27 συνολικά που προορίζονται για τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ οι εισαγωγές από χώρες εκτός ΕΕ αφορούν τις εισαγωγές από τον υπόλοιπο κόσμο (τρίτες χώρες) στην ΕΕ-27. Αντιθέτως, κατά την υποβολή στοιχείων για επιμέρους κράτη μέλη της ΕΕ, οι διεθνείς εμπορικές ροές παρουσιάζονται γενικά με όρους ροών παγκόσμιου εμπορίου (περιλαμβάνονται οι εταίροι τόσο για το εσωτερικό όσο και για το εξωτερικό εμπόριο της ΕΕ). Οι στατιστικές για το εμπόριο μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ (εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ) καλύπτουν τις εισαγωγές και τις εξαγωγές εμπορευμάτων που καταγράφονται από κάθε κράτος μέλος.

Οι στατιστικές αξίες για το εξωτερικό και το εσωτερικό εμπόριο της ΕΕ καταγράφονται σε τιμές «ελεύθερο επί του μεταφορικού μέσου (FOB)» για τις εξαγωγές και σε τιμές κόστους, ασφάλισης και ναύλου (CIF) για τις εισαγωγές. Οι αξίες που καταγράφονται περιλαμβάνουν μόνον τις δευτερεύουσες δαπάνες (ναύλος και ασφάλιση) που αφορούν, για τις εξαγωγές, τη διαδρομή εντός της επικράτειας του κράτους μέλους της ΕΕ από το οποίο εξάγονται τα εμπορεύματα και, για τις εισαγωγές, τη διαδρομή εκτός της επικράτειας του κράτους μέλους στο οποίο εισάγονται τα εμπορεύματα.

Τα στοιχεία της ΕΕ προέρχονται από τη βάση δεδομένων COMEXT της Eurostat, η οποία είναι η βάση δεδομένων αναφοράς για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές. Παρέχει πρόσβαση όχι μόνο στα πρόσφατα και στα ιστορικά στοιχεία των κρατών μελών της ΕΕ, αλλά και σε στατιστικά στοιχεία για σημαντικό αριθμό τρίτων χωρών. Οι συγκεντρωτικές και αναλυτικές στατιστικές για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές που διαδίδονται μέσω του ιστότοπου της Eurostat συγκεντρώνονται κάθε μήνα από την COMEXT. Δεδομένου ότι η COMEXT επικαιροποιείται καθημερινά, τα στοιχεία που δημοσιεύονται στον ιστότοπο ενδέχεται να διαφέρουν από τα στοιχεία που διατίθενται στην COMEXT (σε περίπτωση πρόσφατων αναθεωρήσεων).

Τα στοιχεία της ΕΕ-27 αντικατοπτρίζουν την πολιτική αλλαγή στη σύνθεση της ΕΕ. Ως εκ τούτου, το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται τρίτη χώρα εταίρος για την ΕΕ-27. Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της εσωτερικής αγοράς έως το τέλος της μεταβατικής περιόδου, γεγονός που σημαίνει ότι τα στοιχεία για το εμπόριο με το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να βασίζονται στις στατιστικές έννοιες που ισχύουν για το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Κατά συνέπεια, ενώ οι εισαγωγές από κάθε άλλο εμπορικό εταίρο εκτός της ΕΕ-27 ομαδοποιούνται ανά χώρα καταγωγής, τα στοιχεία του Ηνωμένου Βασιλείου αντικατοπτρίζουν τη χώρα αποστολής. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τα εμπορεύματα που εισήγαγε η ΕΕ-27 από το Ηνωμένο Βασίλειο μεταφέρθηκαν υλικώς από το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά για μέρος αυτών των εμπορευμάτων η προέλευση μπορεί να ήταν διαφορετική από το Ηνωμένο Βασίλειο. Για τον λόγο αυτό, τα στοιχεία για το εμπόριο με το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα με τα στοιχεία για το εμπόριο με άλλους εμπορικούς εταίρους εκτός της ΕΕ-27.

Τα στοιχεία για τους μεγάλους εμπόρους εκτός ΕΕ που χρησιμοποιούνται στα σχήματα 1 έως 5 λαμβάνονται από τη βάση δεδομένων UNCTAD των Ηνωμένων Εθνών. Για τον υπολογισμό των μεριδίων, το παγκόσμιο εμπόριο ορίζεται ως το άθροισμα των εμπορικών συναλλαγών της ΕΕ με τρίτες χώρες (πηγή: Eurostat) και του διεθνούς εμπορίου των τρίτων χωρών (πηγή: UNCTAD).

Πλαίσιο

Οι στατιστικές για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές χρησιμοποιούνται εκτενώς από φορείς λήψης αποφάσεων σε διεθνές, ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. Οι επιχειρήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν στοιχεία σχετικά με το διεθνές εμπόριο για τη διεξαγωγή ερευνών αγοράς και τον καθορισμό της εμπορικής στρατηγικής τους. Οι στατιστικές για τις διεθνείς εμπορευματικές συναλλαγές χρησιμοποιούνται επίσης από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στην προετοιμασία πολυμερών και διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων, στη χάραξη και υλοποίηση πολιτικών αντιντάμπινγκ, για τους σκοπούς των μακροοικονομικών και νομισματικών πολιτικών και για την αξιολόγηση της προόδου της ενιαίας αγοράς ή της ολοκλήρωσης των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Η ανάπτυξη του εμπορίου μπορεί να είναι ευκαιρία για οικονομική ανάπτυξη. Η ΕΕ έχει μια κοινή εμπορική πολιτική, στο πλαίσιο της οποίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύεται τις εμπορικές συμφωνίες και αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα της ΕΕ εξ ονόματος των 27 κρατών μελών της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβουλεύεται με τα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω συμβουλευτικής επιτροπής που συζητά όλο το φάσμα των θεμάτων εμπορικής πολιτικής που αφορούν την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πολυμερών, διμερών και μονομερών πράξεων. Η εμπορική πολιτική είναι, ως εκ τούτου, αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ, δηλαδή μόνον η ΕΕ (και όχι τα επιμέρους κράτη μέλη) μπορεί να νομοθετεί για εμπορικά ζητήματα και να συνάπτει διεθνείς εμπορικές συμφωνίες. Πιο πρόσφατα, η εν λόγω αρμοδιότητα επεκτάθηκε πέραν των εμπορευματικών συναλλαγών, με σκοπό να καλύψει το εμπόριο υπηρεσιών, τη διανοητική ιδιοκτησία και τις άμεσες ξένες επενδύσεις (στο κεφάλαιο 4).

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα πολυμερή εμπορικά ζητήματα εξετάζονται υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Ο ΠΟΕ έχει 164 μέλη (Μάρτιος 2020), ενώ και πολλές άλλες χώρες έχουν υποβάλει υποψηφιότητα για να γίνουν μέλη του. Ο ΠΟΕ καθορίζει τους παγκόσμιους κανόνες για το εμπόριο, διαθέτει φόρουμ για εμπορικές διαπραγματεύσεις και μεριμνά για τη διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των μελών του. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπραγματεύεται με τους εταίρους της στον ΠΟΕ και συμμετείχε στον τελευταίο γύρο πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων του ΠΟΕ, ο οποίος είναι γνωστός ως αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα.